"Wrogowie publiczni". Gangsterska gra w kotka i myszkę [RECENZJA]

Dilinger był gangsterem nieco dłużej niż rok – od września 1933 do lipca 1934. I ten czas wystarczył, by zaklasyfikować go jako wroga publicznego nr 1. W tym czasie obrabował kilka banków, zabierając z nich gotówkę w wysokości 150 tysięcy dolarów, włamał się do kilku policyjnych arsenałów broni, pożyczając sobie z nich karabiny maszynowe, zabił (on i jego banda) dziesięciu ludzi, siedmiu zranił i trzykrotnie wyrwał się z rąk policji. Do walki z nim powołano nawet specjalny oddział FBI. Dillinger w opinii współczesnych (np. dziennikarzy) był ujmujący i w niczym nie przypominał groźnego gangstera. Wobec pań był uprzejmy, w czasie napadów zachowywał się wręcz szarmancko.

Michael Mann, biorąc na warsztat życiorys przestępcy, skupił się na owym janosikowym tropie w interpretacji jego postaci i tym samym mocno wybielił swego gangsterskiego bohatera. Wybrał zresztą na odtwórcę jego roli Johnny’ego Deppa, który z takim image’em czarującego buntownika się kojarzy. I choć to tylko część prawdy o Dillingerze, trzeba przyznać, że Mann faktycznie pokazał pewne tworzące jego legendę wątki, które miały miejsce w rzeczywistości. W dodatku w filmie pojawiają się fakty nieznane szerszemu ogółowi, jak choćby to, że gangster stracił poparcie nowojorskiej mafii, dla której jego „"ława” okazała się nadmierną i zupełnie zbyteczną reklamą.

Bardzo stylowi w narracji i poetyce "Wrogowie publiczni” nie są wyjątkiem od reguły, która mówi, że porządne kino gangsterskie powinno eksponować sceny strzelanin, kradzieży, aresztowań, pogoni i ucieczek. Nie może być też mowy, by zabrakło w nim kobiety. Marion Cotillard, grająca ukochaną Dilingera Billie, jest aktorką, która nie może nie przykuć uwagi, a jej interpretacja roli Billie wpisuje się w mit "kobiety gangstera” w kinie. Jej bohaterka jest oddana całkowicie swojemu mężczyźnie i – tak jak opisywała to prawdziwa Billie w swych wspomnieniach – od chwili, kiedy ich spojrzenia się spotkały, nie mogła się wyzwolić od hipnotyzującego czaru gangstera, który zresztą zawsze traktował tę pół Francuzkę, pół Indiankę jak prawdziwą damę.

Nie można nie wspomnieć o partnerze Deppa – Christianie Bale’u grającym Melvina Purvisa, agenta kierującego jego sprawą. W zamierzeniach Manna pomiędzy tymi dwoma aktorami powinien się rozegrać aktorski pojedynek na miarę tego z "Gorączki”. Niestety, nic takiego się nie stało. I tu leży przyczyna lekkiej wprawdzie, ale słabości filmu, a tym samym przyczyna wykorzystania jedynie w połowie umiejętności Johnny’ego Deppa, któremu zabrakło równego jemu antagonisty i opartej na inteligentnej grze relacji z przeciwnikiem. A przecież akcji typu "gra w kotka i myszkę” w życiu Dillingera nie brakowało: zawsze był o krok przed policją i wychodził z opałów dzięki wrodzonemu sprytowi i inteligencji.

Nie brakowało tego typu "atrakcji” także w życiu Purvisa, jak można sądzić choćby po okolicznościach jego samobójczej (choć stoi to pod znakiem zapytania) śmierci. Człowiek, który pokonał gangstera nr 1, zastrzelił się w swym domu z broni, jak mówi legenda, z której postrzelono Dillingera (choć tak naprawdę należała do chicagowskiego bandyty). Jego przełożony Hoover, z którym walczył przez wiele lat swej służby i który był zazdrosny o jego sukcesy, nie wysłał do jego rodziny nawet linijki tekstu kondolencji.

Beata Cielecka

"Wrogowie publiczni"

WRÓĆ DO PROGRAMU TV