W drodze do Cordury

(THEY CAME TO CORDURA) Dramat, 118 min, USA 1959 Reżyseria: Robert Rossen Scenariusz na podstawie powieści Glendona Swarthouta: Ivan Moffat, Robert Rossen Zdjęcia: Burnett Guffey Muzyka: Elie Siegmeister Występują: Gary Cooper, Rita Hayworth, Van Heflin, Tab Hunter, Richard Conte, Michael Callan, Dick York, Robert Keith, Carlos Romero i inni 16 marca 1916 r. meksykańscy buntownicy pod wodzą Pancho Villi przekroczyli granicę amerykańską i zaatakowali miasto Columbus w stanie Nowy Meksyk. W odpowiedzi na ten atak armia Stanów Zjednoczonych wysłała do Meksyku ekspedycję z zadaniem schwytania Villi i rozgromienia jego wojsk. Wiedząc, że tocząca się w Europie wojna zmusi wkrótce i USA do przystąpienia do niej, amerykańskie dowództwo - aby podnieść morale swych żołnierzy - szukało własnych bohaterów. Wyznaczało nawet oficerów odpowiedzialnych za wyszukiwanie osób odznaczających się szczególną odwagą bitewną. Jednym z takich "award officers" mianowano także majora Toma Thorna. W czasie ataku amerykańskiej kawalerii na rancho należące do Amerykanki Adelaide Geary, gdzie skryła się duża grupa Meksykanów, Thorn z daleka obserwuje przez lornetkę przebieg brawurowej szarży, zakończonej rozgromieniem sił wroga. Do najwyższego, przyznawanego przez Kongres, odznaczenia wojskowego - Medalu Honorowego - typuje pięciu żołnierzy: porucznika Fowlera, sierżanta Chawka, kaprala Trubee'ego oraz szeregowców Hetheringtona i Renziehausena. Ponieważ wcześniej decyzje Kongresu zatwierdzającego kandydatury docierały do zainteresowanych zbyt późno (większość z nich do tego czasu ginęła w walce), tym razem major Thorn otrzymuje zadanie konwojowania bohaterów do siedziby dowództwa w mieście Cordura w Teksasie. Tam mają czekać na przyznanie im medali. Wraz z żołnierzami do Cordury zostaje zabrana także piękna właścicielka rancha, oskarżona o zdradę i współpracę w wrogiem. Sumienny Thorn jest bardzo przejęty swoją misją. W czasie ataku ludzi Pancho Villi na Columbus ukrył się w rowie i opuścił schronienie dopiero po zakończeniu walk. Ma z tego powodu głębokie poczucie winy i wstydu. Przekonany o własnym tchórzostwie, darzy wielkim szacunkiem tych, którzy porwali się na śmiałe czyny. Pod pretekstem zbierania danych do wniosków nominacyjnych, w trakcie podróży rozmawia kolejno z żołnierzami, usiłując zrozumieć istotę ich bohaterstwa, znaleźć do niego klucz. Swoje uwagi zapisuje w małym notesie. Ale w miarę trwania podróży przez rozpaloną słońcem pustynię kilkuosobowej grupce coraz bardziej daje się we znaki upał, zmęczenie, brak wody. Niedawni bohaterowie zaczynają ujawniać swe prawdziwe, niezbyt szlachetne oblicza. Sierżant Chawk tylko szuka okazji, by zgwałcić Adelaide. Okazuje się, że zaciągnął się do armii, uciekając przed karą za morderstwo. Wolałby się nie ujawniać, bo to grozi mu stryczkiem, a major lojalnie go uprzedził, że medale pociągną za sobą sławę. Z kolei porucznik Fowler traci zaufanie i szacunek do Thorna, kiedy ten oddaje Meksykanom konie, by ratować życie swoje i swoich ludzi, schwytanych w pułapkę. Również on wolałby zrezygnować z odznaczenia w obawie, że takie wyróżnienie w młodym wieku ściągnie na niego zazdrość starszej kadry oficerskiej i zniszczy jego karierę. Kapral Trubee dla odmiany chętnie opuściłby już armię i zajął się czymś bardziej dochodowym. Ale jako bohaterowi nie będzie mu wypadało tego robić.