Wokół Morza Śródziemnego Odcinek 4 - Wyspy skarbów

Streszczenie odcinka

Marettimo to wyspa w archipelagu Egadów, położonym na zachód od Sycylii. Przez 350 dni w roku zachodnie wybrzeże tej wyspy jest niedostępne. Rozciąga się za nim otwarte morze, a 120 km dalej jest Afryka. Przy najmniejszym wietrze tworzą się fale, które z impetem rozbijają się o skały. To jedno z nielicznych miejsc na świecie, w którym rozmnaża się jeden z najbardziej tajemniczych mieszkańców Morza Śródziemnego - nawałnik burzowy. Niewielu ludzi obserwowało te morskie ptaki lub widziało ich lęgowiska. Niewielu wie, gdzie spędzają czas poza okresem gniazdowania. Nawet rybacy, którzy znają burzyki, mewy i inne ptaki morskie, o nawałniku burzowym wiedzą bardzo mało. Ornitolodzy z uniwersytetów w Palermo i Wenecji, pod kierunkiem prof. Bruna Massy, dotarli do kilkusetmetrowych nadmorskich klifów. Jest tu wejście do głębokiej groty dostępnej tylko od strony morza, gdzie widziano nawałniki burzowe. Jaskinia wydrążona w wapiennej ścianie ma ponad 200 m długości. Żeby poznać zwyczaje nawałników burzowych, ornitolodzy korzystają z kamer termowizyjnych, które nie niepokojąc ptaków rejestrują, co się dzieje w gniazdach nocą. Nawałniki burzowe nie są większe od jaskółki, mają zaokrąglone skrzydła i długie nogi z palcami spiętymi błoną pławną. Spośród około 600 gatunków ptaków europejskich, ten jest najmniej znany. Pary nawałników burzowych gniazdują blisko siebie na występach skalnych i na gołej ziemi. Gniazdują w płytkim zagłębieniu, które wygrzebują w ziemi, czasem budują gniazdo z tego, co przyniosło morze. Samica znosi duże jajo, które waży ok. 7g, 1/4 masy ciała samicy. Ta cecha charakteryzuje również albatrosa. Obydwa gatunki ptaków składają jedno duże jajo, żyją długo i są wierne miejscu, w którym się urodziły. Czasem powracają do niego przez 30 lat z rzędu. Marettimo to właściwie górski grzbiet, który wynurza się ponad 600 m nad poziom morza. Od zachodniego wybrzeża Sycylii oddziela go morze. Kilkaset osób mieszka tu od urodzenia. Rybacy zarzucają sieci niedaleko skał, w strefie, którą im wyznaczono na obszarze chronionym, ze względu na unikalny ekosystem i jego mieszkańców. Życiu zwierząt morskich nie zagrażają więc niewielkie połowy lokalne. Co innego połowy na skalę przemysłową z dużych trawlerów. Mają one katastrofalny wpływ na biologiczne zasoby Morza Śródziemnego. Techniki badawcze, które za pomocą satelity mają pomóc w śledzeniu wędrówek ptaków są testowane na Wyspie Linosa. Ta mała wyspa pochodzenia wulkanicznego leży w połowie drogi między Włochami i Afryką. Na Wyspie Linosa mieszka około 500 osób i 10 tys. burzyków żółtodziobych. Na wyspie znajduje się największa kolonia tych ptaków w centralnej części Morza Śródziemnego. Burzyki żółtodziobe są wielkości mewy. Mają zakrzywiony dziób i spięte błoną pławną palce. Zakładają gniazda w głębokich szczelinach. W odróżnieniu od przywiązanych do lądu mew, burzyki żółtodziobe i nawałniki burzowe to ptaki pelagiczne, czyli takie, które większość czasu spędzają na otwartym morzu. Burzyki żółtodziobe rozpoczynają swój cykl lęgowy również na niezamieszkałej przez ludzi wyspie Lampione - najmniejszej spośród Wysp Pelagijskich. Ma 700m długości i wznosi się na wysokość 36m n.p.m.