Hava nagila

Hawa nagila, żydowska pieśń, która ze sztetli Europy Wschodniej trafiła do Izraela, a następnie na przedmieścia metropolii Stanów Zjednoczonych, stała się światowym przebojem muzyki popularnej. Wykonywali ją Bob Dylan, Harry Belafonte, Connie Francis i wielu innych piosenkarzy i muzyków z całego świata. Śledząc losy tej niezwykle chwytliwej melodii, podróżujemy z autorami filmu od Ukrainy, przez Izrael, góry Catskills, Nowy Jork, aż do Hollywood, przy okazji poznając żydowską historię, religię i kulturę. Historia tej pieśni zaczyna się na Ukrainie, w miasteczku Sadagóra nad Prutem. Dziś jest to dzielnica Czerniowiec. Założona w drugiej XVIII wieku Sadagóra była w większości zamieszkiwana przez biednych Żydów, którzy, choć czuli się prześladowani, uwielbiali zabawę. Muzyka była stałym elementem żydowskiego życia w Europie Wschodniej. Towarzyszyła w codziennych czynnościach. Śpiewało się przy pracy, śpiewano dzieciom, były też śpiewane modlitwy. Muzyka była wszędzie. Ale w jednej grupie Żydów, wśród chasydów, zajmowała miejsce wyjątkowe. Chasydyzm to żydowski ruch religijny, który powstał w zachodniej części Imperium Rosyjskiego, w XVIII wieku. Na początku XX wielu chasydów z Sadagóry wyjechało do Palestyny. Zabrali ze sobą swoje pieśni. W Jerozolimie skromna melodia stała się pieśnią, którą znamy dzisiaj. Po II wojnie światowej amerykańscy Żydzi zaczęli masowo przenosić się z centrum miast na przedmieścia, bo gwarantowały im wygodne życie i dawały szansę na zakorzenienie się w klasie średniej, a także pielęgnowanie żydowskich tradycji. Uroczystość bar micwy rozrosła się do rozmiarów wesela. Urządzano przyjęcie nie tylko na cześć chłopca, ale całej rodziny, która pokazywała, co osiągnęła w Ameryce. Podawano coraz bardziej wymyślne dania. Wydawano coraz bardziej wystawne przyjęcia. Tańczono te same tańce, co na weselu. W tych okolicznościach rosła popularność Hawa nagili. Zespół, który przygrywał na bar micwie, czekał na właściwy moment, żeby zaprezentować gwóźdź programu. Kiedy nastrój zaczynał siadać, któryś z muzyków wołał: Hawa nagila! Wszyscy wybiegali na parkiet i czuli, że są razem. Muzyka tej pieśni przywołuje wspomnienia ze starego świata. Słowa przypominają o pionierach, którzy budowali Izrael. Po holokauście każda okazja, żeby celebrować nowe życie i przeżywać radość, była nie tylko sprawą osobistą, symbolizowała istnienie i wskrzeszenie narodu żydowskiego. W latach 50. Hawa nagila stała nieoficjalnym hymnem Żydów amerykańskich. Żydzi mówią, że ta pieśń jest kluczem do ich historii. Opowiada o chasydach, izraelskich pionierach i holokauście, - o zbiorowej pamięci. To najważniejszy motyw muzyczny spośród wszystkich żydowskich melodii. Opowiada o nowym życiu, radości i nadziei. To wspaniały, znany na całym świecie symbol żydowskiej kultury.