Kontrym

Nie wystarczy napisać, że dzieje życia Bolesława Kontryma były niezwykłe. Tak dużo w nich paradoksów, niespodziewanych zwrotów akcji, brawurowych przedsięwzięć. Urodzony pod koniec XIX wieku w rodzinie pułkownika armii carskiej był jednak wychowywany.w kulcie polskiej tradycji niepodległościowej. Pomimo to jako siedemnastolatek rzucił szkołę i wstąpił do armii rosyjskiej. Już kilka lat później przeszedł jednak do formującego się w Rosji wojska polskiego. Nie na długo. W maju 1918 roku dostał się do niewoli niemieckiej. Po ucieczce wpadł z kolei w ręce bolszewików, a następnie został wcielony do Armii Czerwonej. Tu zrobił błyskotliwą karierę. W wieku dwudziestu trzech lat dosłużył się stopnia kombriga, czyli generała brygady. W 1920 roku walczył w wojnie polsko - bolszewickiej i w bitwie warszawskiej po stronie sowieckiej. Już dwa lata później nawiązał jednak kontakt z polskim wywiadem. Zagrożony zdemaskowaniem sfingował własną śmierć i nielegalnie przekroczył granicę Polski. Zweryfikowany do stopnia porucznika rozpoczął służbę w Straży Granicznej. Tu z kolei zasłynął tym, że kiedy jeden z jego podwładnych został uprowadzony i uwięziony przez bolszewików, porwał całą załogę sowieckiego posterunku granicznego, a następnie zadzwonił do radzieckiego dowództwa w Mińsku oferując wymianę, na co oczywiście skwapliwie przystano. Po dwóch latach, w wyniku przejęcia ochrony granic przez Korpus Ochrony Pogranicza, Kontrym przeszedł do Policji Państwowej, w której otrzymał tylko stopień aspiranta. Niezrażony cierpliwie piął się po szczeblach kariery, której zwieńczeniem stała się funkcja kierownika Wydziału Śledczego Komendy Wojewódzkiej PP w Wilnie. Wkrótce wybuchła wojna i Kontrym wrócił do wojska. Przemierzył pół Europy, służąc w różnych polskich formacjach na Zachodzie. Jako członek AK walczył w powstaniu warszawskim. Był wielokrotnie ranny, wielokrotnie uciekał z niewoli, wielokrotnie wykonywał wyroki śmierci na agentach i konfidentach. Po wojnie wrócił do Polski. Wkrótce został uwięzionyi po czteroletnim brutalnym śledztwie skazany na śmierć i stracony. Sztuka Marka Pruchniewskiego rozgrywa się w ostatnich latach życia Bolesława Kontryma. Wojna się skończyła. Major Kontrym wraz z dorosłym synem Władysławem przebywa na Zachodzie. Jednak coraz poważniej rozważa powrót do kraju. Tym bardziej, że po dwudziestu pięciu latach odnalazł się jego brat Konstanty, który obecnie jest generałem Ludowego Wojska Polskiego i mógłby zagwarantować Bolesławowi spokojne i bezpieczne życie w ojczyźnie. Poza tym Kontryma łączy namiętna miłość z dużo młodszą, lecz bardzo mu oddaną Wandą. Pragnie wziąć z nią ślub, co z kolei staje się powodem napięć między nim a synem Władysławem, silnie związanym uczuciowo z matką. Jednak niezależnie od konfliktu z ojcem, Władysław zgadza się jechać na rekonesans do Polski. Wyniki podróży są zachęcające. Major Kontrym wraca więc do kraju, bierze ślub i zaczyna nowe życie. Nie wie jednak, że każdy jego krok jest śledzony przez Urząd Bezpieczeństwa, a zwłaszcza ambitnego podpułkownika Józefa Światłę. KONTRYM Spektakl teatralny, 69 min, Polska 2010Autor: Marek PruchniewskiReżyseria: Marcin FischerZdjęcia: Paweł FlisWystępują: Jan Frycz (Bolesław Kontrym "Żmudzin"), Redbad Klijnstra (Józef Światło), Wojciech Zieliński (WładysławKontrym), Andrzej Grabowski (Konstanty Kontrym), Magdalena Czerwińska (Wanda), Sława Kwaśniewska (Matka Kontrymów), Bartłomiej Topa (Włodzimierz Lechowicz), Sławomir Orzechowski (Roman Romkowski), Robert Gonera (Jacek Różański), Leon Charewicz (Bolesław Bierut) i inni