Polska pod krzyżem Południa

Szacuje się, że w RPA, tylko w rejonie Pretorii i Johannesburga żyje obecnie około 35 tysięcy Polaków. Jest to bardzo specyficzne Polonia. Elitarna, bardzo dobrze wykształcona, o wysokim statusie społecznym. Polonia, której historia zaczyna się 10 kwietnia 1943 r wraz z zawinięciem do Port Elizabeth (niedaleko Przylądka Dobrej Nadziei) brytyjskiego statku pasażerskiego "Dunera" z grupą 500 polskich sierot, które przyjął ówczesny rząd Unii Południowoafrykańskiej. Dzieci osiedlono w miejscowości Oudtshoorn, która do dziś uważana jest na kolebkę polskości w RPA. W miejscowym muzeum są pieczołowicie przechowywane pamiątki z tamtych pionierskich lat. W zabytkowej XIX - wiecznej aptece w Oudtshoorn pierwszą po maturze pracę rozpoczął żyjący do dziś Stefan Adamski, obecny prezes Związku Sybiraków w Południowej Afryce. W 1993 roku w 50. rocznicę, katedra w mieście otrzymała od dzieci polskich cudowny obraz Czarnej Madonny. Wychowankowie skojarzyli się w 11 par małżeńskich - kilka z nich żyje do dziś. Pierwszą organizacją polonijną było założone 31 marca 1948 Zjednoczenie Osadników Polskich w Południowej Afryce. Od 1973 roku nosi nazwę Zjednoczenie Polskie w Johannesburgu. W Johannesburgu działają również inne polskie organizacje. Są to m.in. Rada Polonii Afryka Południe, Stowarzyszenie Polskich Kombatantów, Koło Lotników, Stowarzyszenie Techników Polskich, Klub Polskiego Biznesu, jest polska szkoła im. Jana Pawła II i polska biblioteka. 28 lat temu w miejskim parku Melrose w Johannesburgu odsłonięty został Pomnik Katyński - dzieło miejscowych, polskich architektów. Aby pokazać różnorodność i barwność Polonii w Republice Południowej Afryki, reportaż śledzi losy kilku bohaterów.