Pelle zwycięzca

Koniec XIX w. Wdowiec Lasse Karlsson przyjeżdża z 9 - letnim synem Pelle z ubogiej Szwecji do zasobnej Danii w nadziei znalezienia tu pracy. Na miejscu okazuje się, że jeden jest za stary, drugi za młody na to, by znaleźć dobrze płatne zajęcie. Chcąc nie chcąc, zatrudniają się na dużej farmie niejakiego Kongstrupa: Lasse jako człowiek do wszystkiego, Pelle jako pastuch. Warunki pracy i płacy daleko odbiegają od ich wyobrażeń o lepszym życiu. Mieszkają kątem w stajni, pracują całe dnie ponad siły, na każdym kroku stykają się z okrucieństwem i niesprawiedliwością. Ale do Szwecji też nie mają po co wracać. Życie na farmie obfituje w często dramatyczne wydarzenia. Nils, syn robotnicy i bogatego mieszczanina, zakochuje się nieszczęśliwie. Jedna ze szwedzkich imigrantek rodzi nieślubne dziecko i nie mając środków na jego utrzymanie, topi niemowlę w rzece. Żona Kongstrupa, nie mogąc znieść jego ciągłych zdrad, dokonuje kastracji rozpustnika. Obserwując to wszystko, Lasse marzy o innej przyszłości dla swego syna. Szansę na poprawę losu, na stworzenie chłopcu normalnej, pełnej rodziny widzi w znajomości z bogatą wdową. Ale Pelle, pod wpływem opowieści jednego z robotników najemnych o Ameryce jako o kraju nieograniczonych możliwości, postanawia wyruszyć za ocean. Film mało znanego reżysera duńskiego Bille Augusta był największym wydarzeniem artystycznym 1988 r. Nagrodzony Złotą Palmą na festiwalu w Cannes, "Pelle zwycięzca" zdobył także Oscara dla najlepszego filmu zagranicznego, a Max von Sydow, ulubiony aktor Bergmana, tutaj serdeczny i opiekuńczy, bez śladu właściwego mu nordyckiego dystansu i chłodu, uzyskał nominację do Oscara za główną rolę męską. O przeniesieniu na ekran czterotomowej powieści Martina Andersena Nexo myślało już wcześniej wielu reżyserów, m. in. Carl Theodor Dreyer, Roman Polański i Bo Widerberg. Bille August okazał się najwytrwalszy: od 1983 r. zabiegał o zdobycie praw do sfilmowania powieści zmarłego w 1954 r. w NRD pisarza. Sam napisał scenariusz, a później przez ponad rok uczestniczył w przygotowaniach do realizacji - wyszukiwaniu właściwych miejsc, zbieraniu rekwizytów, doprowadzaniu pól i hodowli do stanu, w jakim była kultura rolna pod koniec XIX w. Z braku funduszy realizator ograniczył się tylko do sfilmowania pierwszego tomu dzieła Nexo - "Dzieciństwo" - i Pellego, wchodzącego na farmie w surowy świat dorosłych, uczynił bohaterem swej opowieści. "Zafascynowała mnie serdeczność relacji ojciec - syn. Myślę, że jest to dzisiaj naprawdę bardzo rzadkie. Materialnie mamy się nieźle, ale w uczucia jesteśmy raczej ubodzy" - wspominał reżyser po premierze swego filmu, mądrego i pięknego. (PELLE EROBREREN) Dramat, 144 min, Szwecja/Dania 1987 Scenariusz według powieści Martina Andersena Nexo i reżyseria: Bille August Zdjęcia: Jorgen Persson Muzyka: Stefan Nilsson Występują: Pelle Hvenegaard, Max von Sydow, Erik Paaske, Axel Strobye, Astrid Villaume, Morten Jorgensen, Bjorn Granath i inni