Archiwum zbrodni Odcinek 26 - Francuski łącznik

Streszczenie odcinka

W czerwcu 1984 r. przed Sądem Rejonowym w Świnoujściu odbył się proces obywatela Francji, który odbił się szerokim echem w całej Europie. We Francji powstał ruch na rzecz jego uwolnienia, któremu przewodzili znani aktorzy, m.in. Gerard Depardieu. Jacky Challot był urzędnikiem skarbówki, który nudził się w swojej pracy. W 1981 r. jako działacz związków zawodowych był gościem zjazdu Solidarności. Zafascynował się Polską i po wprowadzeniu stanu wojennego skontaktował się z paryskim biurem Solidarności, oferując pomoc. Pieniądze na furgonetkę, w której została zrobiona specjalna skrytka, pochodziły od Jerzego Giedroycia z paryskiej Kultury. Z zewnątrz, dla kamuflażu, były leki, żywność. Challot przemycał powielacze, nadajniki radiowe, farby i książki, m.in. paryskiej Kultury i londyńskiego Aneksu. Wpadł 23 marca 1984 r. w Świnoujściu, bo jeden z celników zwrócił uwagę na to, że ściana auta z zewnątrz jest dłuższa niż w środku. Ambasada francuska bezskutecznie próbowała wynegocjować zwolnienie za kaucją (siedział w szczecińskim areszcie). Miał go bronić Georges Kiejman, bardzo znany adwokat, który reprezentował m.in. Romana Polańskiego i Jaques' a Chiraca, ale władze PRL się na to nie zgodziły. Bronili go Roman Łyczywek i Tadeusz de Virion. Challot w śledztwie nikogo nie wydał. Oskarżono go o to, że działając w grupie przestępczej, przemycał nielegalny towar godzący w interesy PRL. Pokazowy proces, który miał odstraszyć naśladowców, rozpoczął się 27 czerwca 1984 r. Wyrok - dwa lata bezwzględnego więzienia i pół mln zł grzywny. W programie wystąpi dr Radosław Ptaszyński z US, który badał sprawę Challota, i Andrzej Milczanowski, były lider solidarnościowego podziemia w Szczecinie. Wykorzystamy fragment audycji TVP Szczecin z 1984 r.