Butelki zwrotne

Czeski reżyser Jan Sverak (rocznik 1965) w światowym kinie zajmuje poczesne miejsce. Jeszcze w czasie studiów zrealizował etiudę "Ropojady" (1988) uhonorowaną Oscarem dla najlepszego zagranicznego filmu studenckiego. W 1992 r. jego debiutancka pełnometrażowa "Szkoła podstawowa" była nominowana do nagrody Akademii Filmowej w kategorii najlepszego filmu zagranicznego. Pięć lat później odebrał prestiżową statuetkę dla najlepszego filmu zagranicznego "Kola". "Ciemnoniebieski świat" (2001) reżysera również reprezentował Czechy w wyścigu do Oscarów. Jan Sverak tworzy znakomity duet ze swoim ojcem - aktorem i scenarzystą Zdenkiem Sverakiema, który pisze dla niego scenariusze i gra w jego filmach. Tak też jest w przypadku pełnej humoru i trafnych życiowych spostrzeżeń komedii "Butelki zwrotne". Sverak senior jest tu autorem scenariusza i odtwórcą znakomitej głównej roli, zagrał człowieka w słusznym wieku, który nie poddaje się upływowi czasu. Bohater Sveraka broni się przed przypięciem mu etykiety stetryczałego, zgorzkniałego mężczyzny, który odpłaca innym jedynie zgryźliwością i złośliwościami. Nie czuje żalu i nienawiści za swoje niepowodzenia i w pewnym sensie degradację społeczną. Chce cieszyć się pogodną starością, pokazać wszystkim, że nawet po sześćdziesiątce nie traci się sensu życia i prawa do miłości. Józef Tkaloun jest nauczycielem w szkole średniej, wykłada literaturę. Stara się zaszczepić swoim krnąbrnym uczniom wrażliwość i uczuciowość. Podczas jednej z lekcji hardy i bezczelny Wagner znowu przeszkadza prowadzić zajęcia. Doprowadzony do ostateczności Tkaloun wyżyma nad głową niesfornego ucznia gąbkę, co zresztą już mu się zdarzało w przeszłości. Sprawa trafia do dyrektorki, która żąda, by Tkaloun na piśmie przeprosił rodziców Wagnera. Ojciec chłopaka jest bowiem sponsorem szkoły, sfinansował bieżnię. Ale 65 - letni nauczyciel, będacy tuż przed emeryturą, unosi się honorem i zwalnia się na własne życzenie. Decyzja jest nieodwołalna, bo taka praca nie daje mu satysfakcji. Na tym tle dochodzi do scysji z żoną Heleną, która nie jest zadowolona, że mąż przesiaduje teraz całymi dniami w domu. Wynajduje mu różne zajęcia, ale on woli chodzić własnymi drogami. Żona jest sfrustrowana i niespełniona życiowo i zawodowo. Dorabia sobie udzielaniem lekcji niemieckiego. Rodzinne zmartwienia pogłębia córka, wypłakująca się przed rodzicami, że mąż lekarz porzucił ją dla pielęgniarki, która w dodatku jest z nim w ciąży. Ona została sama z kilkuletnim synkiem. Dziadek pomaga w opiece nad wnuczkiem i idzie mu to całkiem nieźle. Ale Józef zatęskni za pracą i bywaniem wśród ludzi. Postanawia szybko znaleźć jakieś zajęcie. Niestety, praca kuriera na rowerze kończy się wypadkiem i leżeniem z nogą w gipsie. Pewnego dnia Józef idzie z żoną na zakupy do supersamu. Kiedy oddaje butelki do tutejszego skupu, dostrzega w okienku kartkę, że szukają kogoś do pracy. Widocznie robi na kierowniku dobre wrażenie, bo zostaje natychmiast przyjęty. Szanowany nauczyciel jako magazynier w punkcie skupu butelek wywołuje konsternację wśród domowników i znajomych ze szkoły. Dawny kolega prosi go, żeby wrócił chociaż na zastępstwo, jednak on odmawia. Józef czuje się w skupie jak ryba w wodzie i nie ma zamiaru rezygnować z posady, ani też z pełni życia, nawet tego bardziej intymnego. (VRATNE LAHVE) Komedia obyczajowa, Czechy/Dania/Wielka Brytania 2007 Reżyseria: Jan Sverak Scenariusz: Zdenek Sverak Zdjęcia: Vladimir Smutny Aktorzy: Zdenek Sverak, Daniela Kolarova, Pavel Landovsky, Tatiana Vilhelmova, Jiri Machacek, Alena Vranova, Miroslav Taborsky, Martin Pechlat