Dziady. Noc druga

"Dziady" z Teatru Wierszalin wyrosły z kultury podlaskiej, w której współbytują chrześcijanie przynależący do różnych kościołów, przede wszystkim wschodnich. Szczególnie jest to widoczne w przedstawieniu Piotra Tomaszuka, który - wydaje się - bardzo świadomie, podążając za treścią dramatu, jednocześnie zrezygnował z "przepełnionego guślarstwem obrzędu świętokradczego", będącego podstawą II części dramatu Adama Mickiewicza. Z kolei część IV, uważana jest często przez badaczy romantyzmu za prawdziwie wstrząsającą opowieść o miłości szalonej, w której ukazane jest zjawisko śmierci, także tej potępionej, samobójczej. Kluczowe jest pytanie o status ontologiczny Gustawa, który jest ni to przybyszem, ni to upiorem ze snu, nawiedzającym zdezorientowanego Księdza i absorbującym jego uwagę. O tym opowiada jedna strona dyptyku z Teatru Wierszalin, czyli Noc pierwsza. Z kolei Noc druga koncentruje się na III części dramatu Mickiewicza, który rozgrywa się pośród więźniów, w upiornymwnętrzu, gdzie szczątki ludzkie tańczą z żywymi. Reżyser umuzycznił swoje przedstawienie, włącznie z figurą wędrownego, typowo słowiańskiego dziada, a także nasycił partiami chóru, które przypominają swym charakterem misteria. Gustaw - Konrad to męczennik w opętańczym szale, w którego krzykach i wołaniu da się słyszeć tęsknotę za prawdziwą miłością i wolnością jednostki, w świecie prześladowanym przez tyranów. Spektakl Tomaszuka powstał w oderwaniu od estetyk popkultury, które często narzucają swoje barwy i zwyczaje współczesnym praktykom teatralnym.