Dzieci Zamojszczyzny

Zgodnie z rozporządeniem reichsf? hrera SS Heinricha Himmlera, Zamojszczyzna w 1942 roku została uznana za pierwszy niemiecki teren osiedleńczy w Generalnej Guberni. Drobiazgowo zaplanowaną akcję masowego wysiedlania polskiej ludności rozpoczęto w nocy z 27 na 28 listopada, w Skierbieszowie i okolicznych wsiach. Objęto nią następnie powiaty hrubieszowski, tomaszowski i zamojski. Zakończono w marcu 1943 roku. Ludzi wypędzano z domów, dając zaledwie pięć minut na zabranie najpotrzebniejszych rzeczy. Furmankami - bocznymi drogami, bo głównymi do wsi zmierzali już niemieccy osadnicy - przewożono ich do obozu przejściowego w Zamościu. Tam badano i poddawano segregacji. Dzielono na pięć grup. Do pierwszej kierowano uznanych za Niemców, do drugiej - zakwalifikowanych do uznanej rasy niemieckiej, trzeciej - zdolnych do wyjazdu do Niemiec, czwartej - starców, kaleki i dzieci, a do piątej - przeznaczonych do obozu koncentracyjnego. Po segregacji wysiedlonych umieszczono w barakach: najsłabszych - starców i dzieci - w najgorszych warunkach. Najtragiczniejszy los spotkał dzieci odebrane rodzicom. Już na początku grudnia zaczęto je wywozić na północ. Jechały w bydlęcych, zaplombowanych wagonach. Mieszkańcy Zamościa - jak wspomina ordynat Jan Zamoyski - próbowali im pomóc, starając się przez organa PCK i Rady Głównej Opiekuńczej dostarczyć choćby żywność. Dramatowi nie udało się jednak zapobiec. Zawieziono je do Majdanka. Nieliczne zdołano po drodze wykraść z transportu lub wykupić.