Eroica
Polska 1958
Rozrachunek z narodową mitologią wojenną. Antyheroiczne opowieści o ludziach, którzy przypadkowo stają się bohaterami.
Reżyseria:Andrzej Munk
Czas trwania:80 min
Kategoria wiekowa:
Gatunek:Film/Film wojenny
Eroica w telewizji
Galeria
Edward Dziewoński
jako Dzidziuś Górkiewicz
Barbara Połomska
jako Zosia, żona Dzidziusia
Ignacy Machowski
jako major "Grzmot"; w części 2 nie występuje w napisach
Leon Niemczyk
jako Istvan Kolya, oficer węgierski
Kazimierz Opaliński
jako komendant Mokotowa
Zofia Czerwińska
jako Lola, telefonistka "Jagódka"
Jerzy Wójcik
Zdjęcia
Andrzej Munk
Reżyseria
Jadwiga Zajicek
Montaż
Mirosława Garlicka
Montaż
Jan Krenz
Muzyka
Jerzy Stefan Stawiński
Scenariusz
Opis programu
EROICANowela I: SCHERZO ALLA POLACCANowela II: OSTINATO - LUGUBREDramat wojenny, 80 min, Polska 1957Reżyseria: Andrzej MunkScenariusz: Jerzy Stefan StawińskiZdjęcia: Jerzy WójcikWystępują: Edward Dziewoński, Barbara Połomska, Ignacy Machowski, Leon Niemczyk, Kazimierz Opaliński, Kazimierz Rudzki, Henryk Bąk, Mariusz Dmochowski, Roman Kłosowski, Bogumił Kobiela, Józef Kostecki, Tadeusz Łomnicki, Józef Nowak, Wojciech Siemion Jedno z czołowych osiągnięć "szkoły polskiej", będące swoistym rozrachunkiem z mitologizowaniem wojennej przeszłości. Na VIII MFF w Mar del Plata w 1959 r. "Eroica" otrzymała III Nagrodę (za najlepszy film, najlepszy scenariusz i nagrodę FIPRESCI), a wcześniej, w 1958 r. "Syrenę Warszawską" Polskiej Kroniki Filmowej. Film należy do rzadko spotykanego gatunku - składa się z dwóch luźno ze sobą związanych tematycznie nowel. Część pierwsza opowiada o warszawskim cwaniaku, który przypadkowo wciągnięty w Powstanie Warszawskie zdobywa się na czyn bohaterski, choć właściwie niepotrzebny. Gdy wybucha powstanie, Dzidziuś Górkiewicz w popłochu opuszcza stolicę. Jest dobrze zarabiającym handlarzem i nie ma ochoty ginąć. Dociera do żony w Zalesiu. Żona Dzidziusia roztacza przed nimperspektywy spokojnego życia. Tymczasem Górkiewicz ruszony porywem patriotyzmu w ostatniej chwili postanawia wrócić do walczącej Warszawy. Akcja drugiego opowiadania rozgrywa się w niemieckim oflagu i po raz pierwszy przedstawiono w niej życie polskich oficerów w obozie jenieckim w czasie ostatniej wojny. Do legendy urasta tu ucieczka por. Zawistowskiego. Tylko najbardziej wtajemniczeni wiedzą, że cały czas jest on w obozie - ukryty w przewodzie wentylacyjnym. Mimo starań i opieki kolegów bohater umiera - z zimna i samotności. A wszystko po to, by zachować legendę, która podtrzymywała na duchu wszystkichstłoczonych w obozie żołnierzy. "Eroica" to nie pierwszy przykład współpracy scenarzysty Jerzego Stefana Stawińskiego i reżysera Andrzeja Munka. Wcześniej zrealizowali film "Człowiek na torach". Po wielu samodzielnych sukcesach - Stawiński jest m.in autorem scenariusza do filmu "Kanał", a Munk zdobył wiele nagród w dziedzinie filmu dokumentalnego - ich drogi spotkały się w "Eroice". W filmie tym swoją uwagę skupili na temacie bohaterstwa. W obu nowelach przedstawili bohaterstwo, które właściwie nie przyniosło żadnego konkretnego sukcesu, ale od niego ważniejsze dla autorów stały się pobudki psychiczne kierujące postępowaniem ludzi w trudnych momentach. W ten sposób przedstawili różnorodność charakterów, bogactwo ludzkich typów - studium psychologiczne bohaterów. Film prawie całkowicie zrealizowany został w plenerach, głównie w Warszawie, w Bukowinie i na Śląsku. Jest to także pierwszy polski film szerokoekranowy.