Eter

Próba reinterpretacji mitu Fausta. Film opowiada historię wojskowego lekarza, który prowadzi eksperymenty medyczne na początku XX wieku, by zyskać władzę nad ludźmi. Eter, czyli quinta essentia. Film składa się z dwóch części. Pierwsza, nazwana jawną, jest w dużym stopniu realistyczną opowieścią o lekarzu, który na przełomie wiekówgdzieś na kresach Imperium Rosyjskiego, dawnych terenach polskich, dopuścił się zbrodni, nadużywając eteru, z zamiarem pozbawienia świadomości panny, która była przedmiotem jego pożądania. Doktor uchodzi sprawiedliwości, pojawia się na dawnych terenach polskich w zaborze austriackim. Udaje patriotę, uciekiniera z Sybiru. Znajduje pracę w twierdzy, gdzie rozwija eksperymenty z użyciem eteru i innych środków pozwalających manipulowaćbólem i wolą poddanych mu ludzi. Ofiarą eksperymentów jest w pierwszej kolejności miejscowy ukraińskiwyrostek, sierota, którego doktor całkowicie od siebie uzależnia. Do obowiązków doktora należy asystowanie przy wykonywaniu wyroku śmierci na rosyjskim szpiegu, który zostajezłapany, kiedy przyjeżdżaja z misją fotografowania nowo budowanych umocnień. Pod opieką doktora jest takżedom publiczny, z którego korzysta załoga twierdzy. Eksperymenty doktora są kosztowne. Komendant twierdzy sugeruje mu łatwy sposób na zdobycie środków. Wystarczy potajemnie dostarczyć Rosjanom zdjęcia z budowy. Propozycja okazuje się pułapką zastawioną przezkomendanta za sugestią austriackiego wywiadu. Szlachetny młody Ukrainiec na próżno próbuje wziąć na siebiewinę, doktor ponosi śmierć przez rozstrzelanie. W drugiej, tajnej części opowieści, cofamy się do początku. Opowieść skupia się na Ziemskim Sędzi, który ratujedoktora przed karą za próbę zniewolenia dziewczyny eterem. Doktor sprzedaje w zamian duszę, przekonany, że oszukał kupca, bo dusza nie istnieje. W dalszej akcji Sędzia Ziemski ułatwia umowę z komendantem w sprawie sprzedaży fotografii twierdzy i utrudniadoktorowi kontakt z jego dawną ofiarą, dziewczyną, którą ten próbował zniewolić i która przebywa w klasztornymzakładzie dla obłąkanych. W finale opowieści doktor zostaje rozstrzelany, po czym okazuje się, że dusza nie przepadłai zawładnął nią Sędzia Ziemski. Przed wiecznym potępieniem doktora może uratować tylko modlitwa dziewczyny, którą próbował zniewolić, i ofiara młodego Ukraińca, który poświęca się, ratując rannych na polu bitwy rozpoczynającej się wojny. Dramat, Polska, Ukraina, Litwa, Węgry 2018Reżyseria: Krzysztof ZanussiAktorzy: Jacek Poniedziałek, Andrzej Chyra, Zsolt Laszlo, Ostap Vakuliuk, Małgorzata Pritulak, Rafał Mohr