Inaczej niż w raju

"Inaczej niż w raju" jest kwintesencją filmowego minimalizmu. Jarmusch świadomie zrezygnował niemal ze wszystkiego, na czym opiera się hollywoodzka filozofia kina. Nakręcił film praktycznie pozbawiony fabuły, konfliktów, rozwoju charakterów i dramaturgii. Banał i bezcelowość codzienności jest być może najtrudniejszym z tematów, z którym może zmierzyć się reżyser. Jim Jarmusch podszedł do tego anty-filmowego tematu z lekkością, finezją oraz dyskretnym, ale niezwykle efektywnym humorem, który pozwolił mu stworzyć znakomity kawałek antykina. Nowojorczyk Willie (John Lurie) jest w swoim mniemaniu wielkomiejskim cwaniakiem, choć obiektywnie rzecz biorąc, to po prostu leń i nieudacznik, którego życiowa aktywność rzadko wykracza poza palenie papierosów, picie piwa i niekończące się przesiadywanie w towarzystwie kumpla imieniem Eddie (Richard Edson). Pewnego dnia bohatera odwiedza Eva (Eszter Balint), szesnastoletnia kuzynka z Węgier. Świeżo przybyła z Europy dziewczyna błyskawicznie wpada w nastrój, w którym od dawna tkwią Eddie i Willie - cała trójka spędza czas na nudzeniu się. W końcu bohaterowie wyruszają do Cleveland, gdzie Eva ma zamieszkać u ciotki. Rok później Willie i Eddie, którzy zdążyli polubić małomówną Węgierkę, postanawiają ją odwiedzić. Przebywają pożyczonym samochodem do Cleveland i zabierają Evę na wycieczkę na Florydę. Każde ujęcie "Inaczej niż w raju" to zagrana na żywo, zamknięta i kompletna scena, która mogłaby stanowić niemal autonomiczny film krótkometrażowy. Jarmusch ograniczył się do zmontowania tych długich, subtelnie, ale po mistrzowsku wyreżyserowanych sekwencji i stworzył w ten sposób zaskakująco zajmujący poemat na temat nudy i bezcelowości. Główną rolę nieroba i kabotyna Williego zagrał przyjaciel reżysera, awangardowy muzyk jazzowy John Lurie, który napisał również ścieżkę dźwiękową filmu. Rolę Evy Jarmusch powierzył 16 letniej Węgierce Eszter Balint. Ascetyczne, skromne do granic możliwości "Inaczej niż raju" okazało się jednym z najważniejszych i najbardziej wpływowych amerykańskich filmów niezależnych lat 80.