Jaffa - mechaniczność pomarańczy

Pomarańcze z Jaffy od ponad stu lat podbijają cały świat. Ale film Eyala Sivana nie jest historią o pochodzących z Palestyny owocach cytrusowych. Pomarańcze są tu przyczynkiem do opowieści o kraju i zamieszkujących go ludziach: Żydach i Arabach. W wypowiedziach palestyńskich i izraelskich historyków, artystów i ludzi związanych od lat z hodowlą cytrusów przewijają się wspomnienia i mity. Towarzyszą im fragmenty archiwalnych filmów, obrazy i fotografie - dokumenty przeszłości, ale też odbicie zachodnich wyobrażeń związanych z Ziemią Świętą i orientem. Bowiem Palestyna już w połowie XIX wieku była jednym z najczęściej fotografowanych miejsc na świecie. Sady pomarańczowe stanowiły główne źródło utrzymania Palestyńczyków i przyjeżdżających do Jaffy pracowników z Egiptu, Syrii, Libanu, a nawet Maroka. Pod koniec XIX wieku dołączyli do nich żydowscy imigranci z Europy. Z czasem wspólną pracę zastąpiły jednak narastające konflikty. W latach 30. XX wieku strajk arabskich dokerów w porcie w Jaffie doprowadził do budowy nowego żydowskiego portu w Tel Awiwie. W 1949 roku Jaffa została połączona w jedną aglomerację z Tel Awiwem, a arabscy mieszkańcy zostali z niej wysiedleni. Dla syjonistów pomarańcza stała się swoistym godłem tworzonego przez nich państwa Izrael, dla Palestyńczyków zaś symbolem zniszczenia i utraty ojczyzny. Reżyser dokumentu Eyal Sivan mieszka dziś w Londynie. Z powodzeniem łączy rolę filmowca (reżyseria i produkcja) z karierą naukową (jest cenionym eseistą i profesorem University of East London). Wśród zrealizowanych przez niego filmów dokumentalnych są znane również w Polsce tytuły takie jak, "Syndrom Jerozolimski", "Specjalista" (o procesie Adolfa Eichmanna) czy "Route 181: Fragments of a Journey in Palestine-Israel".