Kochanica Francuza

(THE FRENCH LIEUTENANT'S WOMAN)Melodramat, 120 min, Wielka Brytania 1981Reżyseria: Karel ReiszScenariusz na podstawie powieści Johna Fowlesa: Harold PinterAktorzy: Meryl Streep, Jeremy Irons, Hilton McRae, Emily Morgan, Charlotte Mitchell, Lynsey Baxter, Jean Faulds, Peter Vaughan i inni Opublikowana w 1970 r. powieść Johna Fowlesa "Kochanica Francuza" niemal natychmiast stała się bestsellerem, przełożonym na kilkanaście języków i wydanym w wielu krajach (polskie wydanie ukazało się w 1973 r.). Rychło też pojawiła się myśl o jej sfilmowaniu. Z trudności tego przedsięwzięcia najlepiej zdawał sobie sprawę jej autor, pomny nie najlepszych doświadczeń z ekranizacją swych dwóch wcześniejszych książek: "Kolekcjonera" i "Maga". Tym razem postanowił sam wybrać reżysera. Jego wybór padł na Karela Reisza. Ale temu nie przypadł do gustu scenariusz Dennisa Pottera. Fred Zinnemann, który zastąpił Reisza, nie zgodził się z kolei, by główną rolę kobiecą zagrała proponowana przez Fowlesa Vanessa Redgrave. Ponownie wezwany Reisz zaprosił do współpracy znakomitego brytyjskiego dramaturga Harolda Pintera. Idealną odtwórczynię głównej roli - Meryl Streep - znalazł w USA, a jej partnerem został Brytyjczyk Jeremy Irons, aktor Royal Shakespeare Company, który w "Kochanicy Francuza" zagrał swą pierwszą dużą rolę filmową. Zdjęcia kręcono w naturalnych plenerach południowej Anglii. Początkowe trudności nagrodziło całemu zespołowi entuzjastyczne przyjęcie dzieła nawet na trudnym rynku amerykańskim. Film otrzymał w 1981 r. 5 nominacji do Oscara: dla najlepszej aktorki, za scenariusz, kierownictwo artystyczne, kostiumy i montaż. Meryl Streep uhonorowano ponadto Złotym Globem za najlepszą rolę kobiecą. "Kochanica Francuza" okazała się nadzwyczaj twórczą i oryginalną adaptacją filmową równie nieszablonowej książki Fowlesa, który pokusił się o rodzaj pastiszu wiktoriańskiego romansu, przefiltrowanego przez wiedzę i świadomość pisarza II połowy XX w. Chcąc oddać na ekranie ten dzisiejszy tok refleksji oceniającej staromodną fabułę, Pinter oprawił część kostiumową filmu we współczesną ramę. Pozornie ma ona kształt banalny: stanowi rodzaj reportażu o pracy ekipy filmowej ekranizującej właśnie historię Sary Woodruff, "kochanicy Francuza". Ale, wbrew przeświadczeniu widzów, to nie rozwój wydarzeń "realnych" zaczyna oddziaływać na filmowy obraz fikcyjnych bohaterów, ale odwrotnie: fikcyjna akcja i fikcyjne postaci powodują przemianę duchową pary wykonawców głównych ról, a ich życie zmienia się pod wpływem dramatu odgrywanego przed kamerą. Jest rok 1980. W Dorset trwają zdjęcia do "Kochanicy Francuza". Amerykanka Anne i Anglik Mike, grający w tym filmie główne role, niemal odruchowo nawiązują ze sobą romans. Wiedzą, że nie potrwa on długo: oboje mają rodziny, do których wrócą po zakończeniu pracy. Ich spotkania, rozmowy nie mają zresztą w sobie żaru wielkiej namiętności. Co innego na planie, który przenosi ich do roku 1867...