Koniec i początek - spotkanie z Wisławą Szymborską

Była pierwszą damą polskiej poezji, błyskotliwą komentatorką życia, mistrzynią słowa. Na reżyserze Johnie Albercie Jansenie zrobiła zaś wrażenie sympatycznej i na swój sposób przebiegłej starszej pani. Z pewnością Wisława Szymborska musiała zaufać holenderskiemu filmowcowi - na rok przed swoją śmiercią odkryła przed nim cząstkę swego prywatnego świata. Einstein po śmierci trafia do nieba. Stanąwszy przed obliczem Boga, pyta go o wzór na stworzenie wszechświata. "To proste" - odpowiada Bóg, po czym zapisuje na tablicy bardzo długie i skomplikowane równanie. Kiedy Einstein zauważa: "W tym wzorze jest błąd. I powtarza się kilka razy", Bóg jedynie przytakuje: "No właśnie". Ten dowcip, opowiedziany przez Wisławę Szymborską reżyserowi filmu "Koniec i początek", wiele mówi o charakterze zmarłej w tym roku noblistki. Jej życie, podobnie jak poezję, cechowało subtelne poczucie humoru i pobłażliwa ironia. Uważała, że człowiek to istota z gruntu próżna i omylna, lecz zawsze zasługująca na szacunek. Gdy w październiku 1996 roku Szymborska otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury, nie była szerzej znana poza Polską. Wraz ze wzmożonym zainteresowaniem międzynarodowych mediów, poetka - konsekwentnie chroniąca prywatności - wycofała się z życia publicznego jeszcze bardziej. Pozwalała, by przemawiały za nią wiersze. O poezji nie chciała rozmawiać, o sobie samej - tym bardziej. Holenderski reżyser John Albert Jansen mógł więc mówić o prawdziwym wyróżnieniu, kiedy dwukrotnie podejmowała go w swoim domu. "Koniec i początek" to szczery i intymny portret bodaj najwybitniejszej europejskiej poetki naszych czasów. Jansenowi udało się porozmawiać nie tylko z Szymborską, ale też różnymi innymi znanymi postaciami, m.in. Andrzejem Wajdą i najbliższą przyjaciółką poetki, Ewą Lipską. Wszyscy oni przedstawili własne spojrzenie na twórczość Szymborskiej, a także podzielili się anegdotami na jej temat. Wisława Szymborska nie będzie już zachwycać subtelnym językiem ani wyrafinowanym żartem. Jej śmierć 1 lutego zakończyła pewną epokę w polskiej poezji.