Kraj świata

Debiut fabularny Marii Zmarz - Koczanowicz, znanej dokumentalistki, autorki m.in. "Jestem mężczyzną" (Brązowy Lajkonik na Festiwalu w Krakowie, Złota Taśma na Festiwalu Młode Kino w Gdańsku), "Sprzedawcy chleba" (nagroda na Festiwalu Młode Kino) i "Nie wierzę politykom" (nagroda dystrybutorów na Festiwalu w Krakowie, nagroda szefa Kinematografii). W swej dotychczasowej twórczości Koczanowicz udowodniła, że jest filmowcem odważnym, niestroniącym od ukazywania w krzywym zwierciadle absurdów polskiej rzeczywistości. Nie inaczej jest w "Kraju świata". Krytyka porównywała ten film do twórczości Tadeusza Konwickiego, Wojciecha Wiszniewskiego i słynnego "Rejsu" Marka Piwowskiego. W zamierzeniu autorki "Kraj..." miał być "groteskowym spojrzeniem na naszą sytuację polityczną w 1989 roku oczami przechodniów, ulicznych gapiów". Film Koczanowicz nie ma linearnej fabuły, ani bohaterów w tradycyjnym znaczeniu. Składa się z ciągu epizodów z codziennego, polskiego życia. Milicja poluje tu na Bogu ducha winnych przechodniów, lecz na murach wiszą już wyborcze plakaty "drużyny Lecha". Ledwie spod pomnika Dzierżyńskiego odjechały limuzyny z wieńcami, a już posąg "wielkiego rewolucjonisty"wisi na dźwigu niczym na stryczku. Wciąż po wszystko stoi się w kolejkach i wszystkim marzy się, by dostać "po równo", a już Janusz Korwin - Mikke obwieszcza kres socjalistycznej "urawniłowki". Przewodnikami po tym zwariowanym i ironicznym świecie jest dwóch literatów komentujących dookolną rzeczywistość. "Kraj świata" to w równej mierze satyra na epokę "komuny", jak i "Solidarności". Na miejsce dawnej głupoty przychodzi nowa. Zmienia się tylko kostium. Idealistyczne złudzenia pryskają w obliczu faktów. Wielkie, ugruntowane przez literaturę narodowe mity nie wytrzymują ciśnienia rzeczywistości pełnej kompromisów, doraźnych układów, pozorów. Gorzki, ironiczny, bezkompromisowy film. Komedia obyczajowa, 72 min, Polska 1993Reżyseria: Maria Zmarz - KoczanowiczScenariusz: Janusz AndermanZdjęcia: Krzysztof TusiewiczMuzyka: Zygmunt KoniecznyAktorzy: Jan Nowicki, Henryk Talar, Halina Wyrodek, OlafLubaszenko, Henryk Bista, Krystyna Tkacz, Daria Trafankowska, AnnaCiepielewska, Halina Jabłonowska, Joanna Jędryka, StanisławaCelińska, Teresa Lipowska i inni