Kresy

W historii Europy zdarzało się, że regiony, prowincje lub całe kraje zmieniały właścicieli i przynależność państwową. Te zmiany były najczęściej dramatyczną konsekwencją wojen i wynikających z nich traktatów. Wspomnienia dawnych mieszkańców utraconych ziem stawały się czasem coraz bardziej wyidealizowane, podlegając naturalnemu procesowi mitologizacji. Takim mitem są dla Polaków Kresy Wschodnie - terytorium Polski utracone po II wojnie światowej. Dokumentalny film "Kresy" jest wyprawą w poszukiwaniu zaginionego mitu. Realizatorzy odnajdują go w zaułkach Lwowa, nad brzegiem Dniepru, w sylwetce Wilna o świcie czy na potężnych murach obronnych Kamieńca Podolskiego. Cienie przeszłości pomagają odszukać wybitne osobistości, pochodzące z tamtych ziem: Czesław Miłosz - poeta, Stanisław Stomma - polityk, Tomasz Venclova - poeta, Jerzy Janicki - pisarz i reżyser, Józefa Hennelowa - dziennikarka i polityk, Karol Grunberg - naukowiec. Pomimo szczególnego znaczenia tematu dla Polaków film jest zadziwiająco uniwersalny, ponieważ w swojej refleksji zajmuje się problemem utraconej ojczyzny w wymiarze ogólnym. Stąd np. widz niemiecki może go oglądać w kontekście utraconych po wojnie Prus Wschodnich, Pomorza czy Dolnego Śląska, Włoch - Istrii, Węgier - Banatu i Transylwanii, Fin - Karelii itd. Warty podkreślenia jest tutaj problem uznania i szacunku dla kultury pozostawionej przez dawnych mieszkańców przez tych, którzy obecnie zamieszkują te tereny. Przede wszystkim jednak "Kresy" są filmem o wielkich emocjach, bo jak twierdzi jeden z bohaterów - niczego nie kocha się tak bardzo, jak to, co się bezpowrotnie utraciło. Film powstał w koprodukcji między TVP2 i europejską telewizją kulturalną ARTE.