Lidia Lwow-Eberle

Lidię Lwow - Eberle uformowały lata spędzone na Wileńszczyźnie. Jesienią 1939 r. miała rozpocząć drugi rok studiów prawniczych na Uniwersytecie Stefana Batorego. Nasza bohaterka zaczęła swoją wojenną odyseję w pierwszym na Wileńszczyźnie partyzanckim oddziale Antoniego Burzyńskiego, "Kmicica". Była świadkiem podstępnego rozbrojenia i rozstrzelania kilkudziesięciu żołnierzy "Kmicica" i próby narzucenia im nowego, znanego z komunistycznych sympatii, dowódcy. Otarła się wtedy o śmierć, o czym opowiada jednak z charakterystycznym dla siebie humorem. W 1943 r. została łączniczką i sanitariuszką Zygmunta Szendzielarza - Łupaszki. Jako sanitariuszka pani Lidia nie była wtajemniczana w plany Łupaszki, ale opisuje jego taktykę polegającą na ciągłej wędrówce oraz dzieleniu swych sił na mniejsze oddziały, operujące osobno i spotykające się w umówionych wcześniej miejscach. Dzięki temu 5. Wileńska Brygada Śmierci była praktycznie nieuchwytna dla przeciwników, a major Zygmunt Szendzielarz zdobył sobie opinię jednego z najzdolniejszych partyzantów II wojny światowej. Lidia Lwow była związana z Łupaszką aż do tragicznego końca. Towarzyszyła mu, gdy po klęsce operacji Burza rozpuścił oddział i z garstką najwierniejszych przekroczył linię Curzona, kierując się na Białostocczyznę. Topniejący oddział Szendzielarza przeprowadzał głośne akcje likwidacyjne i sabotażowe, on sam odrzucał propozycje wyjazdu na zachód. Pozwalał jednak innym na wyjście z konspiracji, na przykład swemu zastępcy, Pawłowi Beynarowi (bardziej znanemu jako Paweł Jasienica). Ujęty na Podhalu w czerwcu 1948 roku Łupaszko został stracony po pokazowym procesie. Lidia Lwow, skazana na dożywocie, opowiada o ostatnim widzeniu ze swoim dowódcą, niekończących się przesłuchaniach i koszmarnych warunkach w więzieniu. Na wolność wyszła po ponad ośmiu latach, dzięki amnestii. Zgodnie z ostatnią wolą majora Szendzielarza, skończyła studia i wyszła za mąż. Program historyczny,