Marian Rejewski 1905-1980

Filmowy portret Mariana Rejewskiego, jednego z trzech wybitnych polskich matematyków i kryptologów, którym udało się złamać kod legendarnej Enigmy. Marian Rejewski urodził się w 1905 r. w niemieckiej części Bydgoszczy, na dzisiejszym Bocianowie. Ma trzy lata, gdy Prusacy wprowadzają całkowity zakaz posługiwania się językiem polskim w miejscach publicznych. Na studia wyjeżdża do Poznania. Tam rozpoczyna naukę na uniwersytecie, na Wydziale Matematyczno - Przyrodniczym. Kiedy Sztab Główny Wojska Polskiego organizuje kurs kryptologii dla wybranych studentów matematyki, Rejewski trafia do tej grupy. Podczas rocznego stażu w Getyndze studiuje statystykę matematyczną i ubezpieczeniową. Po powrocie do Poznania pracuje jako młodszy asystent w Instytucie Matematycznym Uniwersytetu. Równocześnie rozpoczyna pracę w poznańskiej filii biura szyfrów, która mieści się w wojskowej komendzie miasta. Do stycznia 1933 roku w referacie BS 4 - Rejewski, Różycki i Zygalski pracują oddzielnie. Efektem współpracy wywiadów polskiego i francuskiego jest przekazanie Polakom dokumentacji dotyczącej niemieckiej maszyny szyfrującej - Enigmy. Rejewski otrzymuje część tych materiałów. Pod koniec grudnia 1932 roku łamie kod Enigmy. Mimo że od tego czasu minęło 35 lat, Rejewski na kartach swoich wspomnień drobiazgowo odtwarza skomplikowane operacje matematyczne, dzięki którym łamał z kolegami szyfry maszyny. Gdy w latach siedemdziesiątych zostaje ujawniona rola polskich matematyków w złamaniu kodu Enigmy, warszawskie mieszkanie Mariana Rejewskiego jest pełne gości. W roku 1980, kilka miesięcy przed nadejściem polskiego sierpnia, Marian Rejewski umiera nagle w swoim warszawskim mieszkaniu.