Matecznik

Filmowa opowieść o ludziach, którzy w wyniku zawirowań historii musieli opuścić swój świat i znaleźć nowy dom na obcej ziemi. To transeuropejska historia migracji wysiedleńczej i zarobkowej w jej różnych aspektach, z różnych przyczyn i z różnymi konsekwencjami. Autor, emigrant z Polski żyjący od dzieciństwa w Niemczech, ruszył śladem kuchennych opowieści swoich babć i ciotek i dotarł aż do masakry na Ukrainie w latach 1943 - 44. Jego poszukiwania odkrywają tajemnice ludzi i miejsc, o których dziś niektórzy nie chcą pamiętać, niektórzy wspominają je z tęsknotą, u jeszcze innych odżywają najczarniejsze momenty ich życia. Film dotyka czasów, kiedy to, po bestialskich czystkach etnicznych dokonywanych przez UPA, Polacy zmuszeni zostali do opuszczenia rodzinnego Hanaczowa (dawna Polska wschodnia, obecnie Ukraina) i osiedlenia się w Baldramstorff, małej wiosce niedaleko Zgorzelca, zasiedlonej jeszcze częściowo przez ludność niemiecką. Kresowiakom przyszło dzielić obce domostwa z Niemcami, dopóki ci nie zostali ostatecznie wysiedleni z zajmowanych przez Polskę terenów. Później, w miarę upływu lat, kiedy dzieci przesiedleńców dorastały, często sami uciekali z Radzimowa, w poszukiwaniu lepszego życia, niejednokrotnie za cel swojej emigracji wybierając Niemcy. Nie inaczej było w przypadku Krzysztofa Geregi, który opuścił z rodzicami Polskę, będąc kilkuletnim dzieckiem. Zafascynowany opowieściami o dziadku, Kazimierzu Jaworskim, żołnierzu AK o pseudonimie JUNAK, Krzysztof postanowił odwiedzić miejsce urodzenia swojej mamy, Krystyny. Spokojne i skromne życie mieszkańców Radzimowa kryje jednak potworną tajemnicę, której ślady odkrywane z coraz większym zaangażowaniem przez młodego Europejczyka, prowadzą daleko na wschód, do nieistniejącego dziś na administracyjnej mapie Ukrainy Hanaczowa Film ma charakter transeuropejski, opowiada o przesunięciach całych społeczności Polaków, Niemców i Ukaińców w wyniku działań wojennych i powojennej sytuacji na politycznej mapie Europy; o tym jak teraz budują swoją tożsamość; jak starsi mieszkańcy Radzimowa radzą lub nie radzą sobie z tęsknotą za przeszłością; jak młodsze pokolenie zaadaptowało się w nowych warunkach. Jak współcześnie kształtują swoją tożsamość europejską, zachowując różnorodność kulturową, na którą skłądają się tak odmienne tradycje i dzieje historyczne. Od rzezi w Hanaczowie i wojny upłynęło kilkadziesiąt lat. Żyjemy w miarę spokojnej, zjednoczonej Europie, choć obok są ludzie, którzy pamięcią sięgają tamtych czasów. Historia zatoczyła koło, dawni wrogowie dzisiaj są sąsiadami. Ale czy można powiedzieć, że wszystko wróciło do przedwojennej normy?