Mrówki. Tajna siła natury

Niepozorne mrówki, które 100 mln lat temu wyewoluowały z pradawnych os, wykazują wiele niezwykłych właściwości i skrywają rozliczne tajemnice. Sukces osiągnęły jednak nie dzięki możliwościom pojedynczych osobników, lecz dzięki społecznej organizacji. Bert Hoelldobler, profesor na Harvardzie i w Wuerzburgu, poświęcił całe życie na badanie tych owadów. Od 60 lat, wespół z Edwardem Wilsonem, rozszyfrowuje ich sekrety. Mrówki tworzą prawdziwe światowe mocarstwo. Potrafią dźwigać ciężary sto razy przekraczające ciężar ich ciała, doskonale się porozumiewają, potrafią wyczuwać zbliżający się deszcz, pochłaniają ogromne ilości pokarmu i biegają na długich dystansach. Obserwując mrowisko, możemy odnieść wrażenie, że panuje tam jeden wielki chaos, a tymczasem mrówki tak koordynują swoje działania, że pokonują większe od siebie owady, zabijają je i przynoszą do swojej kolonii. W ciągu roku mieszkanki jednego mrowiska zjadają ponad 10 mln owadów. Tym samym chronią lasy przed szkodnikami. W razie ataku na mrowisko życie pojedynczego osobnika nie jest istotne, trzeba ocalić całą kolonię. Mrówki robotnice wydzielają w jej obronie kwas mrówkowy, co stanowi skuteczną broń nawet przed niedźwiedziem. A jest co chronić: przeciętna kolonia zajmuje powierzchnię 50 m kwadratowych i sięga 8 metrów w głąb gleby. Żeby powstała, maleńkie owady musiały przenieść 40 ton ziemi. Mrówki żywią się nie tylko owadami. Lubią także produkowaną przez pszczoły spadź i naturalne soki roślinne, w których zdobywaniu pomagają im czerwce. Ponieważ mrówki prowadzą wędrowny tryb życia, w przypadku zmiany miejsca przenoszą udomowione czerwce na nowe rośliny, by owady dalej im służyły. Tylko ludzie i mrówki hodują zwierzęta domowe. W razie nadciągającego deszczu zagarniają swoją trzodę pod liście. Społeczna organizacja mrówek osiągnęła prawdziwą doskonałość u żyjących w Argentynie mrówek grzybiarek. Żyją one w wielkich, podziemnych miastach i tak skutecznie wycinają trawę, że konkurują nawet z bydłem.