Nadzieja umiera ostatnia

Opowieść Haliny Birenbaum - pisarki, poetki, tłumaczki - o eksterminacji narodu żydowskiego w latach 1939 - 45. Urodziła się w Warszawie, a od 1947 r. mieszka w Izraelu. Gdy miała 10 lat, wybuchła wojna. Przeżyła getto w Warszawie, następnie obozy: Majdanek, Birkenau, Ravensbruck i Neustadt - Glewe, gdzie w 1945 r. odzyskała wolność. W czasie wojny straciła całą rodzinę. Po 40 latach wraca do Polski, do miejsc i zdarzeń z dzieciństwa. Opowieść Heleny Birenbaum ilustrowana jest fotografiami i migawkami z filmów archiwalnych. Helena Birenbaum wspomina dzieciństwo w Warszawie, rodziców, początek wojny, naloty, butnych żołnierzy niemieckich wkraczających do Warszawy, utworzenie getta, spędzenie ludności pochodzenia żydowskiego na zamknięty teren ogrodzony murem, zakaz wychodzenia i kontaktowania się z Polakami, głód, choroby, ludzi umierających na ulicach. Wspomina też swoje dziecięce marzenia - o czekoladzie, wycieczkach do lasu i beztroskiej zabawie. Mówi o likwidacji getta, masowym wywożeniu ludzi, rozpaczliwych staraniach rodziców, by uniknąć transportu, ukrywaniu się całej rodziny w piwnicach, zatrzymaniu i wywiezieniu ojca, po którym zaginął ślad. Wspomina życie w opuszczonym mieszkaniu na ul. Leszno, pozostawione tam dziecięce zabawki. Mówi o ewakuacji getta, załadunku do wagonów kolejowych, transporcie w nieludzkich warunkach, w ścisku, duchocie, wśród tratowanych, umierających ludzi. Opowiada o przyjeździe do Majdanka, oddzieleniu od matki oraz o jej śmierci, opisuje życie w obozie, wspomina opiekującą się nią bratową. Następnie mówi o przewiezieniu do obozu w Auschwitz - Birkenau, o masowych transportach ludzi z Węgier i Rumunii, o ewakuacji obozu, transporcie wagonami do Ravensbruck, a potem do Neustadt - Glewe. Opisuje zmianę zachowania Niemców w stosunku do więźniów w obliczu zbliżającego się końca wojny, swą radość z powodu widoku pokonanych wojsk niemieckich.