O jeden most za daleko

Dramat wojenny, Wielka Brytania 1977 Scenariusz na podstawie książki Corneliusa Ryana: William Goldman Reżyseria: Richard Attenborough Aktorzy: Sean Connery, Dirk Bogarde, Anthony Hopkins, Robert Redford, Edward Fox, Ryan O'Neal, Michael Caine, Elliott Gould, James Caan i inni Zrealizowany z ogromnym rozmachem dramat wojenny, którego koszt produkcji osiągnął zawrotną jak na lata 70. sumę 45 milionów dolarów, stał się wydarzeniem sezonu. Film poprzedzony wielką kampanią reklamową bił rekordy popularności zarówno w Europie, jak i Ameryce. W czasie premierowych seansów w Londynie już na kilka godzin przed projekcją ustawiały się długie kolejki widzów. "O jeden most za daleko", który powstał na kanwie głośnej książki Corneliusa Ryana o tym samym tytule, przedstawia autentyczną bitwę, która rozegrała się pod Arnhem w czasie drugiej wojny światowej. Operacja pod kryptonimem "Market - Garden" trwała tylko 9 dni we wrześniu 1944 r. W 32 lata później ekipa filmowa pod kierunkiem Richarda Attenborougha, aktora i reżysera, twórcy filmów "Jaka piękna wojna", "Gandhi", "Cienista dolina" czy "Krzyk wolności", spędziła w Holandii blisko 9 miesięcy, rekonstruując na taśmie przebieg tej operacji. Zdjęcia kręcono w miejscach wydarzeń, na pograniczu Holandii i Niemiec, w rejonie dolnego Renu pod Eidhoven, Grave, Nijmegen i Deventer. Konsultantami realizatorów filmu byli żyjący jeszcze generałowie i wyżsi dowódcy, którzy brali udział w bitwie. Zaangażowano najbardziej kasowych aktorów i tysiące statystów. Z muzeów całego świata wypożyczono stary sprzęt wojskowy, czołgi, działa, karabiny, maszynowe, a słynne Dakoty odkupiono od afrykańskich i południowoamerykańskich linii lotniczych. Jeszcze przed londyńską premierą ukazała się na rynku wydawniczym książka, która zawierała ciekawostki z planu filmowego. Zainteresowanie realizacją filmu było tak ogromne, że brytyjska telewizja poświęciła temu wydarzeniu specjalny dwugodzinny program. W czasie kręcenia zdjęć okolice Arnhem przeżywały prawdziwy najazd turystów zachęconych do wizyty na planie filmowym przez media i miejscowe biura podróży. Bitwa pod Arnhem, która rozegrała się w dniach 17 - 26 września 1944 r. , była największą podczas II wojny światowej kombinowaną operacją desantu powietrznego oraz wojsk lądowych. W zamyśle jej głównego autora, marszałka Montgomery'ego, miała radykalnie skrócić przebieg działań wojennych, umożliwić aliantom atak najkrótszą drogą na Zagłębie Ruhry i Berlin i doprowadzić do zakończenia wojny późną jesienią 1944 r. Pośpiech, niedokładne rozpoznanie, brak zmysłu przewidywania sztabowców i zwyczajny pech kosztował aliantów więcej ofiar niż całe lądowanie w Normandii w czerwcu 1944 r. Spośród blisko 250 tysięcy angielskich, amerykańskich i polskich spadochroniarzy biorących udział w operacji ocalała zaledwie połowa. Wśród walczących jednostek była także polska I Samodzielna Brygada Spadochronowa, którą dowodził generał Stanisław Sosabowski (w tę postać w filmie wcielił się Gene Hackman).