Obrona Lwowa

Ulicami zabytkowego Lwowa spaceruje z aparatem fotograficznym Katarzyna Łoza. Utrwala na kliszy najciekawsze zakątki, stare kamienice, świątynie, wieżyczki kościołów, uniwersytet, katedrę, gmach opery, dworzec kolejowy. Jej pierwsza wizyta w tym mieście trwała zaledwie dwa dni. To wystarczyło, by zakochała się we Lwowie, który wywarłna niej niezapomniane wrażenie. Postanowiła, że jeszcze tu wróci. Odwiedzała potem miasto kilkakrotnie, aż w końcu przyjechała na stypendium i została na zawsze. Jej mężem jest Ukrainiec Wasyl, mają dwoje małych dzieci, Martę i Wiktora. Katarzyna Łoza mieszka na stałe we Lwowie od ośmiu lat, tu pracuje i realizuje swoje pasje. Jest przewodniczką wycieczekdla szkół, nie wyobraża sobie ciekawszego miejsca na ziemi. W filmie Krzysztofa Langa jest nie tylko przewodnikiem po mieście, ale także po historii Lwowa. Krążąc po uliczkach, przywołuje miejsca i fakty, które miały i mają wielkie znaczenie dla Polaków, ale także dla Ukraińców. Na temat burzliwych dziejów Lwowa i wydarzeń związanych z obroną miasta w 1918 r. wypowiadają się historycy: prof. Stanisław Nicieja, prof. Jarosław Hrycak oraz dr Oleh Pawlyszyn. Historyczne fakty stały się okazją do przedstawienia relacji polsko - ukraińskich dawniej i dziś. 1 listopada 1918 r. wybuchło we Lwowie powstanie. Obrona miasta przed wojskami ukraińskimi i narzucaną siłą władzą trwała do połowy 1919 r. W walkach brali udział głównie młodzi ludzie, wielu nie przekroczyło wtedy 17. roku życia, a najmłodszy z nich miał zaledwie 9 lat. Uczniów, studentów, chłopców i dziewczęta ofiarnie broniących swojego miasta określono mianem Orląt Lwowskich. W pokazanych w filmie inscenizacjach bohaterami są właśnie oni - uczniowie gimnazjum im. Sienkiewicza. Najbardziej znanym z nich był 13 - letni Antoś Petrykiewicz, który zginął na polu walki. Najmłodszy w historii kawaler Orderu Virtuti Militari został odznaczony pośmiertnie w dowód olbrzymich zasług położonychw walce Polaków o obronę Lwowa. Historia walki "orląt", których przeciwnikami były ukraińskie oddziały strzelców siczowych, przeplata się z dziejami Polaków i ich rodzin związanych z tym miastem od urodzenia. O swoim życiu i losach swoich bliskich opowiadają siostry Irena i Jadwiga Zappe, Janina Zamoyska oraz prof. Maria Tarnawiecka, córka wybitnego architekta, budowniczego Lwowa. Tłem opowieści historycznych i współczesnych jest oczywiście sam Lwów, z pięknymi secesyjnymi kamienicami i wszystkimi zabytkami. Kamera rejestruje najważniejsze budowle i wspaniałe wnętrza, odsłania tajemnice cmentarza Łyczakowskiego - lwowskiej nekropolii usianej polskimi grobami. W filmie wykorzystano stare zdjęcia i materiały archiwalne. W inscenizacjach historycznych m. in. wzięli udział jako "orlęta" uczniowie Szkoły Podstawowej nr 10 im. Św. Marii Magdaleny we Lwowie. Film dokumentalny, Polska 2009Realizacja: Krzysztof LangZdjęcia: Henryk Janas