Odmienne stany świadomości

Dramat science-fiction, będący adaptacją powieścDramat science-fiction, będący adaptacją powieści Paddy Chayefsky'ego (uznanego autora dramatów społecznych), a zrealizowany przez jednego z najbardziej oryginalnym i ekscentrycznych współczesnych twórców filmowych, Kena Russella ("Diabły", "Zakochane kobiety", "Tommy", "Mahler", "Lisztomania") z laureatem nagrody Oscara, Williamem Hurtem w jednej ze swoich najlepszych ról ("Pocałunek Kobiety-Pająka", "Dzieci gorszego boga"). Traktując siebie samego jako przedmiot ryzykownych doświadczeń z rozmaitymi rodzajami meksykańskich grzybów halucynogennych, młody amerykański naukowiec - neurolog Eddie Jessup (William Hurt) próbuje dotrzeć do pokładów pierwotnej świadomości, bo przekonany jest, że istota ludzka ma zakodowany w genach przebieg całej ewolucji swojego gatunku. Z przerażeniem dostrzega, że zaczyna się rzeczywiście cofać na ścieżce ewolucji i po zażyciu indiańskiego narkotyku zmienia się coraz bardziej także fizycznie. Jego żona, Emily (Blair Brown) błaga go, by przestał, ale on nie potrafi już wyzwolić się z niszczącej go obsesji i zatrzymać eksperymentu. W wyniku niebezpiecznych wycieczek w podświadomość dochodzi w jego mózgu do zmian osobowości. Mężczyzna odbywa swoistą "podróż w przeszłość", uzyskując w finale postać małpoluda. Metamorfoza staje się coraz głębsza i pewnego dnia z laboratoryjnego izolatora wymyka się jako człekokształtny potwór. Regresja nie powstrzymuje go jednak przed kontynuowaniem prób (już po powrocie do normalnej postaci) w nadziei, że zdoła się w końcu cofnąć jeszcze dalej, do samych początków i rozwikła tajemnicę życia... Ta podróż w czasie przedstawiona została w formie wizyjnej sekwencji psychodelicznej, przypominającej "podróż w inny wymiar" z "Odysei kosmicznej" Kubricka, ale z właściwym dla Kena Russella niezwykle oryginalnym ciągiem wizualnych skojarzeń: religijnych, mitologicznych i innych. Lecz co niewątpliwie bardzo optymistyczne jedynym ratunkiem przed całkowitym zagubieniem w bezbrzeżnej otchłani czasu okazuje się dla głównego bohatera miłość kobiety.