Polska Via Dolorosa

Film jest opowieścią o polskiej Jerozolimie od lat 40. aż po dzień dzisiejszy. Głównym jego wątkiem są obchody świąt wielkanocnych. Na Via Dolorosa jest III stacja Drogi Krzyżowej ("Jezus po raz pierwszy upada pod krzyżem") i IV stacja ("Jezus spotyka matkę. Maria wyciera mu krew z czoła"). Obie stacje są oddalone od siebie o 50 metrów. Od roku 1941 Drogą Krzyżową w Jerozolimie szli Polacy uratowani z obozów i zsyłki w Związku Sowieckim. Z jaką traumą ci ludzie uczestniczyli w tej pielgrzymce? O czym myśleli, utraciwszy własne państwo w niecały miesiąc?Junacy widoczni na zdjęciach - najmłodsi z uchodźców - byli wojennymi sierotami. Obecność kapelanów wojskowych armii gen. Andersa przyczyniła się do zbudowania za składek żołnierzy i polskich emigrantów kaplicy III Stacji i ołtarza IV Stacji. Realizacjarzeźbiarskich form w obu stacjach wyszła spod dłuta Tadeusza Zielińskiego już po wojnie. Opiekował się stacjami ks. Stefan Pietruszka - Jabłonowski (zm. 1973), a ostatnim był ks. Tadeusz Nosal, zmartwychwstaniec, który zgodnie z umową między Polakami a Ormianami oddał klucze od Stacji III i IV w roku milenium ormiańsko - katolickiemu wikariuszowi patriarchalnemu Jerozolimy. W filmie zamieszczony jest ciekawy wywiad z Andre Bedoghianem, egzarchą Katolickiego Patriarchatu Ormiańskiego na Bliskim Wschodzie. W ten sposób wypełniła się wola i życzenie prymasa Stefana Wyszyńskiego, który w 1974 roku przekonywał, że "ani własność ani prawa Ormian nie zostaną naruszone, a chodzi tylko o humanitarny gest chrześcijański, wzgląd na ludzi, którzy złożyli ofiary dla Ziemi Świętej. Trzeba przynajmniej przedłużyć dzierżawę na 25 lat, aż do śmierci ofiarodawców, byłych żołnierzy polskiej armii". Czyli do okresu milenium. Należy żywić nadzieję, że zgodnie z zapewnieniem ze strony Ormian polskie akcenty kaplic Drogi Krzyżowej nadal pozostaną świadectwem naszej obecności i wiary w Jerozolimie. Kiedy kończono Stację III (1947), jeszcze nie było państwa Izrael, a tylko brytyjska Palestyna. Kiedy ukończono Stację IV, w 1957 roku, było to terytorium Jordanii i dostęp pielgrzymów do Drogi Krzyżowej był utrudniony. Dziś Jerozolima jest administracyjną stolicą Izraela i nie ma już żadnych utrudnień dla pielgrzymów żadnej z trzech monoteistycznych religii. Jeśli ta sytuacja się utrwali, będzie to naprawdę "Ziemia Święta". Twórcy dokumentu przedstawiają jednocześnie obchody Świąt Wielkanocnych w dzisiejszej Jerozolimie. Pokazują także krajową percepcję Drogi Krzyżowej w Kalwarii Zebrzydowskiej, dokąd co roku przybywają na Wielkanoc tysiące pielgrzymów z całej Polski specjalnie w tym celu. Film dokumentalny, 30 min, Polska 2003Autor: Michał Nekanda - Trepka