Rosja. Podróże z Jonathanem Dimblebym

(RUSSIA: A JOURNEY WITH JONATHAN DIMBLEBY. FAR FROM MOSCOW) Serial dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania 2008 Podróż po jednym z największych krajów na świecie Jonathan Dimbleby, brytyjski dziennikarz, komentator polityczny i pisarz, rozpoczął latem 2006 roku, odwiedzając w pierwszej kolejności ciężko doświadczony w czasie II wojny światowej Murmańsk. Od początku swojej rosyjskiej wędrówki Dimbleby przejechał 11 tysięcy kilometrów. Teraz ma do przebycia jeszcze 4 tysiące kilometrów, by wreszcie osiągnąć ostatni etap podróży - Władywostok. Najpierw jednak dociera do skutej mrozem Syberii, której powierzchnia jest większa niż Stany Zjednoczone i Europa Zachodnia razem wzięte. Po drodze Dimbleby poznaje buriackiego szamana, Walentina Kagdajewa. Rozciągające się wokół ziemie należą do Buriatów, ludu spokrewnionego z Mongołami, jego korzenie sięgają ponad tysiąc lat wstecz. Buriaci czczą niebo, ziemię, słońce, księżyc i przyrodę we wszystkich jej przejawach. Dla nich Walentin jest nie tylko kapłanem, ale również doradca i uzdrawiaczem. Za czasów Stalina władze prześladowały szamanów, próbując bezskutecznie wykorzenić ich praktyki i wierzenia. Dalsza droga wiedzie do stolicy wschodniej Syberii - Irkucka, przez który od dawna wiodły główne szlaki handlowe między Rosją i resztą Azji. W XIX wieku Irkuck słynął z bogactwa i... bezprawia. Po upadku ZSSR w mieście rozkwitł nielegalny handel, w tym również narkotykami; szerzą się tu przestępstwa, zwiększa liczba narkomanów i chorych na AIDS. Syberia to także przepiękny Bajkał, najstarsze i najgłębsze jezioro na świecie: głębokie na 1600 metrów i liczące sobie 25 milionów lat. Wody Bajkału stanowią 20 procent wszystkich słodkich wód na naszej planecie. To prawdziwy ekologiczny cud. Innym cudem świata jest tu kolej transsyberyjska zbudowana ponad sto lat temu, którą podróżuje Joanthan Dimbleby, zmierzając w kierunku Czyty. Dziesięciogodzinna jazda koleją kosztuje go zaledwie 10 funtów. Czyta przywodzi na pamięć zesłania i ciężkie roboty. W dawnym mieście zesłańców jest nadal wiele zakładów karnych. Przebywa tu najbardziej znany więzień w Rosji - Michaił Chodorkowski, były magnat naftowy i najbogatszy oligarcha w kraju. Jonathan Dimbleby odbywa jeszcze krótką wizytę w stolicy Żydowskiego Okręgu Autonomicznego - Birobidżanie - a następnie dociera w końcu do celu wyprawy - Władywostoku, o którym Nikita Chruszczow marzył, że stanie się rosyjskim San Francisco. To jedno z najbardziej malowniczo położonych miast Rosji. Podczas wizyty we Władywostoku Dimbleby odbywa z młodymi Rosjanami fascynującą rozmowę na temat demokracji.