Siódma pieczęć

SIÓDMA PIECZĘĆ(DET SJUNDE INSEGLET)Dramat, 92 min, Szwecja 1956Scenariusz i reżyseria: Ingmar BergmanZdjęcia: Gunnar FischerMuzyka: Erik NordgrenWystępują: Max von Sydow, Gunnar Björnstrand, Bengt Ekerot, Nils Poppe, Bibi Anderson, Inga Gill, Inga Landgr i inniSzwecja, XIV wiek. Po dziesięciu latach nieobecności wraca do kraju z wyprawy krzyżowej rycerz Antonius Block. Towarzyszy mu giermek Jöns, pełniący zarazem funkcję koniuszego. Podczas pierwszego postoju w ojczyźnie, nad brzegiem morza, ukazuje się Antoniusowi postać w czarnej opończy. Jest to śmierć, która przyszła po rycerza. Ten proponuje jej rozegranie partii szachów. Jeśli ją przegra, nie będzie stawiał oporu. Zaczyna się gra o życie rycerza, którą partnerzy co pewien czas przerywają. Wkrótce po przybyciu do kraju, Antonius i Jöns dowiadują się od spotykanych z rzadka ludzi, że epidemia dżumy pustosząca Europę dotarła i do Szwecji. Wśród ludności krążą niesamowite opowieści o masowym otwieraniu się grobów, ukazywaniu się zmarłych, o dziwnych znakach i ostrzeżeniach, a przede wszystkim o wielkim głodzie ogarniającym szwedzką ziemię. Narasta panika i przerażenie. Oskarżając się wzajemnie o grzeszny tryb życia ludzie szukają winnych, w nadziei, że odwrócą od siebie karę Bożą. Próbującodkupić dawne złe postępki, samoudręczają się, by zaraz potem popełniać nowe zbrodnie: ograbiać trupy i opuszczone domostwa, palić na stosach czarownice. Zdążający do swegozamku rycerz obserwuje to wszystko, coraz to powracając do rozpoczętej nad brzegiemmorza partii szachów. Ale jego pionów systematycznie ubywa. Ten niezwykły, niemal pozbawiony akcji dramat filozoficzny, nagrodzony Srebrną Palmą na MFF w Cannes w 1957 r. (ex aequo z "Kanałem" Andrzeja Wajdy), łączy w sobie tak odmienne elementy, jak średniowieczna alegoria i współczesny racjonalizm, pełna symbolifantastyka i autentyczny aż do okrucieństwa realizm, niemal rokokowa sielanka i mroczny ekspresjonizm. Krytycy porównywali to dzieło do "Fausta", zalecając oglądanie "Siódmej pieczęci" dwu - lub trzykrotnie, bo dopiero wówczas można dostrzec całe bogactwo estetyczne i filozoficzne tego filmu. Niektórzy posuwają się nawet do stwierdzenia, że spośród 43 obrazów nakręconych przez Bergmana w ciągu 40 lat pracy reżyserskiejten właśnie film, choć nie najgłośniejszy, jest jego najwybitniejszym osiągnięciem, swoistym "kamieniem mądrości".