Tam, gdzie rosną poziomki

(SMULTRONSTALLET) Dramat psychologiczny, 87 min, Szwecja 1957 Scenariusz i reżyseria: Ingmar Bergman Zdjęcia: Gunnar Fischer Muzyka: Erik Nordgren Występują: Victor Sjöström, Bibi Andersson, Ingrid Thulin, Gunnar Björnstrand, Folke Sundquist, Björn Bjelvenstam, Naima Wilfstrand, Jullan Kindalh i inni Isak Borg, 78 - letni emerytowany profesor medycyny, wybiera się pewnego czerwcowego poranka samochodem ze Sztokholmu do Lund na uroczyste obchody swego jubileuszu. Za kierownicą siedzi jego synowa Marianna. Dziwna jestto podróż, w myślach starego doktora rzeczywistość przeplata się ze snem, drobne wypadki w podróży przywołują dawno zapomniane zdarzenia. Punktem wyjścia tych rozmyślań są zwierzenia towarzyszącej profesorowi synowej, która niedawno opuściła męża. Kobieta uważa, że egoizm jej męża jest odbiciem cech ojca i że starszy pan pod powłoką dobrodusznej tolerancyjności skrywa chłód i uczuciową pustkę. Isak Borg i Marianna zatrzymują się na krótkiodpoczynek w pobliżu starej willi położonej nad brzegiem jeziora. Kiedyś, w okresie młodości, profesor spędził tu wakacje. Podczas gdy Marianna kąpie się w jeziorze, doktor idzie na "poziomkową polanę", miejsce, gdzie przed laty zobaczył swą narzeczoną Sarę całującą się z jego młodszym bratem. Jadąc dalej Isak i Marianna, zabierają do samochodu troje autostopowiczów. Dziewczyna bardzo przypomina Sarę. Wkrótce potem samochód prowadzony przez Mariannę o małonie zderza się z innym, który uległ wypadkowi. Jego pasażerowie - młode małżeństwo - kłócą się bez przerwy, kobieta policzkuje męża w obecności Marianny, Isaka i autostopowiczów. Jeszcze krótka wizyta u 95 - letniej matki profesora Borga i samochód dociera do Lund, gdzie już wszyscy oczekują dostojnego jubilata. Z nadejściem wieczoru okazuje się, że Marianna pogodziła się z mężem bez interwencji profesora. Stary doktor wraca do domu, rozpamiętując dzień, w którym dokonał rozrachunku ze swym dotychczasowym życiem, zmienił stosunek do bliskich, odrzuciwszy egoizmi obcość. "Tam, gdzie rosną poziomki", 18. film w dorobku szwedzkiego scenarzysty i reżysera, otrzymał Złotego Niedźwiedziana MFF w Berlinie w 1958 r. i nagrodę na festiwalu w Mar del Plata w 1959 r. Obrazem tym Bergman złożył hołd VictorowiSjöströmowi, mistrzowi szwedzkiej szkoły filmowej, twórcy m. in. "Furmana śmierci", który gra tutaj główną rolę Isaka Borga. Stworzona przez niego kreacja należy do największych ekranowych osiągnięć aktorskich. Po realizacji filmu Bergman wspominał, że gdy kręcono końcowe zbliżenia twarzy bohatera pogodzonego ze światem, "twarz Sjöströma błyszczała, wydzielało się z niej światło, emanacja innej, nieobecnej tu rzeczywistości, postać jego była miękka i łagodna, spojrzenie radosne i czułe. Był to jakby cud". Struktura filmu, a zwłaszcza zastosowanie monologu wewnętrznego, przywodzi na myśl wielkie powieści Joyce'a i Faulknera.