Treblinka. Ocaleni z obozu zagłady

W sierpniu 1944 roku Armia Czerwona wkroczyła do okupowanej przez Niemców Polski. Zwiadowcy, posuwając się wzdłuż linii kolejowej prowadzącej w kierunku Warszawy, natrafili w lesie na dziwną polanę. Widać było, że próbowano zatrzeć wszelkie ślady tego, co się tu odbywało. Nie było żadnych budynków, zwłok ani masowych grobów. Ale ziemia raz po raz ujawniała skrywane tajemnice. Kiedyś stały tu komory gazowe. To straszliwe miejsce to Treblinka. Ukryta w lasach, 120 kilometrów na północny wschód od Warszawy, była najmłodszym i najbardziej morderczym spośród trzech nowych obozów zagłady, ulokowanych na wschodzie Polski. Razem z obozami w Bełżcu i Sobiborze miała służyć realizacji operacji Reinhard, której celem było wymordowanie ponad dwóch milionów polskich Żydów. Obozy te znajdowały się w pobliżu linii kolejowych tak, aby można było dowozić do nich ludzi szybko i bez trudności. Ulokowane na odludziu, na niedużej powierzchni, nie miały służyć żadnym gałęziom przemysłu. Różniły się zatem od obozu w Auschwitz, w którym przebywała duża liczba więźniów wykorzystywanych do pracy. Treblinka, Bełżec i Sobobór zostały założone wyłącznie po to, by masowo mordowano w nich ludzi. Treblinka był to kompleks dwóch obozów śmierci. W obozie drugim w ciągu niecałych dwóch lat Niemcy zgładzili ponad 800 tysięcy Żydów, zwożonych tu z gett na terenie Polski i całej Europy. Pierwszy transport przyszedł z getta warszawskiego. Mordowanie ludzi odbywało się w niebywałym tempie. Zabijano do 15 tysięcy osób dziennie. Od września do połowy listopada 1942 roku zginęło ponad 438 tysięcy polskich Żydów. Było to możliwe dzięki zbudowaniu 10 nowych komór gazowych. W sierpniu 1943 w obozie wybuchł bunt, w wyniku którego wielu więźniów zginęło. Dwustu więźniów zdołało uciec. Niestety, w pościgu wielu z nich zostało zabitych. Tym nielicznym, którzy ocaleli, zawdzięczamy relacje o życiu w obozie. Autorzy filmu odnaleźli dwóch ostatnich świadków dramatu Treblinki: Samuela Willenberga, który po ucieczce brał udział w powstaniu warszawskim, i Kalmana Taigmana, który po latach był świadkiem na procesie Eichmanna.