Trzynastka

Gdzieś daleko, za górami żyła sobie wdowa z trzynaściorgiem dzieci. Tak mogłaby zaczynać się baśń, ale przedstawiona historia fragment z codzienności pewnej rodziny - bardziej przypomina mroczny sen czy naturalistyczny dramat. Dzieje się w Bieszczadach, choć zapewne podobnych nie brak wokół. Może nawet u sąsiada za ścianą. Obok nas. Wystarczy chcieć zobaczyć, zamiast uspokajać sumienie datkiem dla biednych, czy izolować się we własnym świecie. Ta matka żadnego ze swych dzieci nie pozwoliła zabrać do sierocińca. Więc są wszyscy razem, w rodzinnym gnieździe. Razem z psami, kotami, królikami i szczurami. Jak w mrowisku wypełniają pracowicie swoje obowiązki, młodsze i starsze, na miarę sił. Co drugi dzień potrzeba trzydzieści bochenków chleba - kupują na kredyt. Zimą czasem można złapać zająca we wnyki, nałowić ryb w przeręblu. Latem jest łatwiej. Można wybrać jaja leśnym ptakom, upiec w ognisku pisklę lub jaszczurkę. Najmłodsze dzieci wygrzebują dżdżownice, tym najstarszym czasem wystarczy na pół litra. Mają swój sposób na przetrwanie, na życie. Innego nigdy nie poznali. Dzieci zabawiają się szczuciem psów, walkami kotów. Okrutna kaźń schwytanego szczura wydaje się im oczywista i celowa. Głaszczą królika, a potem przyglądają się jego zabijaniu, patroszeniu. To dla nich tylko porcja mięsa. Bo wszystkie marzą, żeby kiedyś, jak ludzie bogaci, wreszcie najeść się do syta. Wystarczy smalec i kaszanka. Jednego można im pozazdrościć - wzajemnej miłości. Trudno oglądać ten film bez emocji. Może zatem my "lepsi", bo syci i wykształceni, nauczymy się kiedyś skutecznie i trwale pomagać w odmianie losu bliźnich.