W upalną noc

(IN THE HEAT OF THE NIGHT) Dramat, 105 min, USA 1967 Reżyseria: Norman Jewison Scenariusz na podstawie powieści Johna Balla: Stirling Siliphant Zdjęcia: Haskell Wexler Muzyka: Quincy Jones Aktorzy: Sidney Poitier, Rod Steiger, Warren Oates, Quentin Dean, James Patterson, William Schallert, Lee Grant, Scott Wilson, Matt Clark, Anthony James, Larry Gates i inni Pięć Oscarów - za najlepszy film roku, dla aktora Roda Steigera oraz za montaż, dźwięk i najlepszy scenariusz na podstawie dzieła literackiego. Jeden z najgłośniejszych antyrasistowskich amerykańskich filmów lat 60. powstał w okresie zapoczątkowanej przez Kennedy'ego polityki całkowitego zniesienia segregacji rasowej i nasilonych walk bojowników o pełne prawa obywatelskie dla Murzynów w USA. Reżyserem "W upalną noc" jest Norman Jewison, twórca m.in. ekranowych wersji głośnych musicali "Skrzypek na dachu", "Jezus Chrystus Superstar", a także demaskatorskich filmów "F. I. S. T.", "...i sprawiedliwość dla wszystkich". Tytułowy przebój "In the Heat of the Night" skomponowany przez Quincy'ego Jonesa śpiewa czarnoskóry wokalista Ray Charles. Na wyróżnienie zasługują również zdjęcia Haskella Wexlera, znanego z autorskiego filmu "Chłodnym okiem" (reżyseria, scenariusz, zdjęcia). W upalną wrześniową noc w niewielkim plantatorskim miasteczku Sparta w stanie Missisipi biały policjant patroluje ulice. W jednym z zaułków Sam Wood natrafia na ciało zamordowanego i obrabowanego mężczyzny. Ofiarą jest Leslie Colbert, bogaty przemysłowiec z Północy, który budował w okolicy fabrykę tekstylną. Inwestycja miała być wielką szansą dla mieszkańców prowincjonalnej, obskurnej mieściny, położonej z dala od głównych szlaków komunikacyjnych. Dochodzenie staje się sprawą prestiżową dla komendanta miejscowego posterunku, Billa Gilespiego. Rozkazuje swoim podwładnym zatrzymywać każdego obcego w mieście. Jeszcze tej samej nocy Sam Wood aresztuje na dworcu młodego, elegancko ubranego Murzyna, oskarżając go o zbrodnię. Okazuje się jednak, że zatrzymany Virgil Tibbs jest wysokiej rangi policjantem z wydziału zabójstw FBI z Filadelfii. Nienawidzący czarnych Gilespie nie chce prosić o pomoc Tibbsa, zwłaszcza że zdaje sobie sprawę z wysokich kwalifikacji Murzyna. Na wyraźne życzenie wdowy po zamordowanym Virgil Tibbs zostaje w miasteczku, mimo że na każdym kroku spotyka się z nienawiścią i uprzedzeniami rasowymi. Sprawa zaostrza się, gdy podejrzenia Tibbsa skupiają się na bogatym plantatorze Eriku Endicotcie, który dotychczas rządził miasteczkiem. Skorumpowany komendant policji, drżący o swoją posadę, próbuje skierować śledztwo na inne tory. Występuje z oskarżeniem przeciwko funkcjonariuszowi Samowi Woodowi. Jednocześnie młoda dziewczyna Dolores składa doniesienie o gwałcie, którego dokonał rzekomo Wood. Tylko Virgil Tibbs wierzy w niewinność policjanta i próbuje tego dowieść.