Zniewolone łono

"Nigdy o nic mnie nie pytali. Po prostu zabrali mnie jak zwierzę do sali operacyjnej" - zwierza się Yoni, Indianka, którą wbrew jej woli poddano sterylizacji. Dopiero niedawno świat dowiedział się, że w ciągu pięciu lat ponad trzysta tysięcy kobiet w Peru podzieliło los Yoni. Program sterylizacji odbywał się w Peru w latach 1995-2000 w ramach walki z biedą. Dotknął przede wszystkim ubogich, niepiśmiennych Indian Quechua. Ponad trzysta tysięcy kobiet i około trzydzieści tysięcy mężczyzn uczyniono nieodwracalnie bezpłodnymi. Zabiegi zazwyczaj przeprowadzano siłą, w pośpiechu i w zagrażających zdrowiu warunkach, co skutkowało nierzadko poważnymi komplikacjami, a nawet śmiercią "pacjentów". Sterylizacja Indian Quechua zorganizowana została na polecenie rządu niesławnego prezydenta Alberta Fujimoriego, który w 2000 roku uciekł z Peru ścigany oskarżeniami o korupcję, a dziewięć lat później skazany został na 25 lat więzienia za łamanie praw człowieka i mordy polityczne. Co powinno szokować, cała akcja zwana eufemistycznie "programem kontroli urodzeń" zyskała poparcie ONZ, Banku Światowego oraz USAID, amerykańskiej agencji mającej na celu pomoc krajom rozwijającym się. Trudno zrozumieć to tym bardziej, iż przymusowa sterylizacja, jakiej w latach 70. rząd Indiry Gandhi poddał osiem milionów mieszkańców Indii, została potępiona i uznana jako poważne nadużycie władzy. Film "Zniewolone łono" to śledczy dokument badający kulisy całej operacji, dopiero teraz wychodzącej na jaw. Reżyserce Mathilde Darmoisel udało się dotrzeć do wielu kobiet, siłą poddanych zabiegowi podwiązania jajowodów. Ofiary reżimu Fujimoriego z godnością, która została tak bardzo nadszarpnięta, opowiadają o brutalności władzy i ingerencji w ich życie intymne. Obok świadectw poszkodowanych kobiet film stara się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego biedni Indianie z Andów zostali uznani za poważne zagrożenie dla państwa peruwiańskiego. Rozwikłując te zagadkę, "Zniewolone łono", dotyka także wielu kwestii fundamentalnej wagi - rozwoju, imigracji, ochrony środowiska i praw człowieka.