Gustav Kłucis - dekonstrukcja konstruktywisty

Klucis, the Deconstruction of an Artist, Łotwa 2008

Po Gustavie Kłucisu pozostały dwa dossier - jedno należy do świata sztuki, drugie spoczywa w archiwach KGB w Moskwie. Łotewski artysta do końca wierzył we władzę, która obróciła się przeciwko niemu.

Czas trwania:60 min

Kategoria wiekowa:

Gatunek:Film/Film dokumentalny

Opis programu

Po Gustavie Kłucisu pozostały dwa dossier - jedno należy do świata sztuki, drugie spoczywa w archiwach KGB w Moskwie. W tym drugim można znaleźć m.in. raport z aresztowania, akt oskarżenia o udział w grupie terrorystycznej i zdjęcie z kartoteki. Łotewski artysta, jeden z najważniejszych przedstawicieli radzieckiej awangardy, do końca wierzył we władzę, która obróciła się przeciwko niemu. Gustav Klucis urodził się w 1895 roku w rodzinie łotewskiego chłopa. Talent plastyczny pozwolił mu na studia w Rydze, a następnie w Moskwie, gdzie do jego nauczycieli należał sam Kazimierz Malewicz. Wówczas także wstąpił do Partii i jako zdeklarowany komunista sławił rewolucję w rzeźbie, ilustracji, instalacjach oraz medium, którego był pionierem - foto-kolażu. Szybko wyrósł na czołowego przedstawiciela konstruktywizmu i rozpoznawanego w świecie awangardzistę. Jego radosna i idealistyczna wizja rewolucji ustąpiła jednak narzuconemu z góry kultowi Stalina. Właśnie z rozkazu Stalina Klucis został w styczniu 1938 roku aresztowany, gdy akurat przygotowywał się do wyjazdu na targi w Nowym Jorku. Przekonany, iż pada ofiarą nieporozumienia, artysta oznajmił żonie Walentynie Kułaginie, że wróci najpóźniej za kilka dni. Nie wrócił nigdy. Zrozpaczonej Kułaginie po latach walki o prawdę udało się jedynie poznać datę śmierci męża, która i tak okazała się fałszywa. Klucis pozostawił po sobie także syna Edwarda, który miał wówczas dwa i pół roku. Dokładnie w tym samym wieku swojego ojca - także ofiarę stalinowskich czystek, stracił reżyser tego dokumentu Peteris Krilovs. Wspólnota doświadczeń nakazała mu zrekonstruować niezwykłą historię życia i kariery człowieka, którego osobisty dramat odzwierciedla burzliwy moment w historii Łotwy. Czy Klucis był bohaterem czy ofiarą politycznej naiwności? Idealistą czy oportunistą? Patriotą czy zdrajcą? Reżyser udziela odpowiedzi na te pytania, snując głęboko osobistą opowieść o sztuce, ambicji, miłości i odpowiedzialności artysty za dzieło, która pozostaje aktualna nawet wiele lat po jego śmierci.