Thais

Aleksandria, IV wiek naszej ery. Żyjącemu od wielu lat w opuszczonym grobowcu na pustyni mnichowi Pafnucemu ukazuje się Thais, najsłynniejsza w Aleksandrii aktorka i tancerka. Przekonany, że to Bóg nakazuje mu nawrócić rozpustną kobietę, mnich udaje się do pobliskiego miasta. Zatrzymuje się u dawnego przyjaciela Nikiasa, obecnie bogatego patrycjusza, poety i filozofa, i prosi go o pomoc w spełnieniu swej misji. Nikias, będący jednym z kochanków Thais, zabiera przyjaciela na przyjęcie, na którym ona właśnie występuje. Widok tancerki wywiera na mnichu ogromne wrażenie. Thais wyjawia Nikiasowi swe lęki przed starzeniem się i śmiercią. Gdy wkrótce potem spotyka się z Pafnucym, ten obiecuje jej miłość i życie wiekuiste w zamian za wyrzeczenie się ziemskich przyjemności. Początkowo kurtyzana bierze go za maga znającego tajemnicę wiecznej młodości, potem prowokuje, a w końcu wyrzuca. Piękna tancerka obecna jest w każdej myśli mnicha, udaje mu się zaprowadzić ją do kościoła. Usłyszane tam kazanie o śmierci w grzechu porusza ją. Decyzję o przyjęciu wiary przesądza przyjęcie u Lucjusza Cotty, w którym Thais uczestniczy. Uczta zamienia się w orgię, a jeden z uczestników, chcąc dowieść jak kruche jest życie doczesne, popełnia samobójstwo. Wstrząśnięta Thais ulega namowom Pafnucego i wstępuje do klasztoru. W czasie wspólnej wędrówki przez pustynię mnich ulega jej czarowi, budzi się w nim ziemska miłość do kobiety. U celu namawia nawet Thais, by zrezygnowała z życia w klasztorze. Ona jednak odrzuca jego słowa. Pełen rezygnacji Pafnucy wraca do swej dawnej siedziby i, by odkupić nieczyste myśli - postanawia rok spędzić na wysokiej kamiennej kolumnie. Błogosławi i uzdrawia gromadzących się wokół ludzi. Po wielu miesiącach pojmuje, że zgrzeszył wobec Boga kłamstwem, gdyż zaparł się swej miłości do kobiety. Opuszcza kolumnę i udaje się do klasztoru. Za późno - Thais jest umierająca. W roku 1868 młody i nieznany jeszcze poeta Fran+ois Anatole Thibault opublikował wiersz o Tais.