Były sobie odkrycia Odcinek 23 - Albert Einstein

Streszczenie odcinka

Jeżeli teoria względności zostanie potwierdzona, Niemcy okrzykną mnie Niemcem, Szwajcarzy - obywatelem Szwajcarii, a Francuzi - wielkim uczonym. Jeżeli teoria okaże się błędna, Francuzi nazwą mnie Szwajcarem, Szwajcarzy - Niemcem, a Niemcy - Żydem... Albert Einstein, urodzony w niemieckim mieście Ulm w 1879 roku, nieco pomylił się w ocenie swych krajan. W nazistowskich Niemczech okrzyknięto poglądy uczonego, wcale nie przejmując się ich potwierdzeniem, żydowską pseudonauką. Za to w powojennym ZSRR autor teorii, socjalista z przekonań, nazywany był przedstawicielem pseudonauki burżuazyjnej. W Stanach Zjednoczonych epoki maccartyzmu dorobku Einsteina nie kwestionowano, ale uczony miał opinię niebezpiecznego komunisty. Kolejny odcinek cyklu przedstawia życie i dzieło jednego z największych fizyków wszech czasów, twórcy prac o fundamentalnym znaczeniu dla współczesnej nauki. Najgłośniejsze z nich to szczególna teoria względności ogłoszona w 1905 roku, oraz ogólna teoria względności z roku 1916. Przewidywany w niej efekt zakrzywiania się promieni światła w polu grawitacyjnym potwierdzony został obserwacyjnie już trzy lata później. Niemniej rewolucyjne znaczenie miały prace Einsteina dotyczące zjawisk fotoelektrycznych, będące podstawą kwantowej teorii światła. Za nie właśnie uhonorowano uczonego Nagrodą Nobla w 1922 roku. Bohater filmu przyczynił się też do sukcesu amerykańskiego programu Manhattan, choć nie brał bezpośrednio udziału w pracach nad bombą atomową. Autorytetem swego nazwiska wsparł fizyków zaniepokojonych postępem badań nuklearnych w III Rzeszy i skłonił rząd prezydenta Roosevelta do poważnego zajęcia się tym problemem. Kiedy jednak zainwestowane miliardy zaowocowały grzybami wybuchów nad Hiroszimą i Nagasaki, owego autorytetu nie wystarczyło, by przekonać kolejną administrację do potrzeby ograniczenia zbrojeń jądrowych.