Ewolucja Odcinek 1 - Wieloryb na czterech nogach

Streszczenie odcinka

Pięćdziesiąt milionów lat temu zgłodniałe zwierzę lądowe zaczęło szukać nowego źródła pożywienia. Tak rozpoczęła się jego wielka ewolucyjna podróż, pełna starć z rywalami. Chociaż dziś to zwierzę wygląda jak ryba, pewne cechy dowodzą jego lądowej przeszłości. To stałocieplny ssak, oddychający powietrzem atmosferycznym za pomocą płuc. Jak zwierzę przystosowane do życia na lądzie stało się władcą oceanów? Współczesny wieloryb pierwotnie był zwierzęciem lądowym. By odpowiedzieć na pytanie: jak zwierzę lądowe wyewoluowało do postaci współczesnego wieloryba, trzeba cofnąć się do czasów prehistorycznych, kiedy to na Ziemi było znacznie cieplej. Na obszarze dzisiejszego Pakistanu wysokie temperatury doprowadziły do powstania suchego, ubogiego środowiska naturalnego. Ten górski obszar był niegdyś dnem prehistorycznego Oceanu Tetydy. Tutejsze skały do dziś kryją w sobie tajemnice życia i śmierci morskich zwierząt, do których zalicza się prehistoryczny przodek waleni - pakicetus. Początkowo te zwierzęta prawdopodobnie były padlinożercami. Wędrując wzdłuż brzegu, odżywiały się martwymi rybami, wyrzucanymi przez fale. Skoro zaczęły żerować w wodzie na martwych rybach, to w naturalny sposób próbowały łapać również żywe. Gdy tylko pakicetus przezwyciężył trudności związane z brakiem pożywienia, pojawił się kolejny kłopot: drapieżniki. Pakicetus jako zwierzę lądowe nie pływał. Ale by nie utonąć, musiał przebierać łapami jak pies. Z filmu dowiadujemy się, jak to pewnego dnia profesor Thewissen, jeden z paleontologów badających szkielet pakicetusa, dostrzegł kość charakterystyczną dla rzędu zwierząt żyjących współcześnie. To była kostka słuchowa walenia. Wówczas dotarło do niego, że jest to szkielet walenia z okresu, kiedy to zwierzę miało jeszcze nogi. Profesor uważa, że to był przełom w badaniach, bo udało się uchwycić moment ewolucyjnej przemiany, tym samym wyjaśnić zagadkę zniknięcia pakicetusa. W drodze ewolucji przekształcił się on w nowy gatunek. Pakicetus słabo radził sobie w wodzie, dlatego w tym środowisku nie mógł czuć się bezpiecznie. Z czasem jednak rozwinęły się u niego trzy cechy przystosowawcze, dzięki którym mógł lepiej pływać. Ogon stał się bardziej umięśniony i spłaszczony, podobnie jak u wydry. Tylne nogi skróciły się i rozszerzyły, by pełnić rolę płetw. Zwierzę nabrało bardziej opływowych kształtów. Profesor Thewissen nazwał ten nowy gatunek Ambulecotus natans, co oznacza walenia, który chodzi i pływa. Jak widać warunkiem przetrwania waleni okazał się błędnik.