Notacje Odcinek 453 - Symcha Ratajzer-Rotem. Szliśmy kanałami

Streszczenie odcinka

Symcha Rotem, ps. Kazik (1925 - 2018). Urodził się w Warszawie jako Szymon Rathajzer. W getcie warszawskim znalazł się latem 1940 roku, do Żydowskiej Organizacji Bojowej wstąpił w drugiej połowie 1942 r. Najpierw był w grupie Beniamina Walda, później przeniesiony na teren szopu szczotkarzy, gdzie brał udział w walkach od początku powstania w getcie w grupie Henocha Gutmana. Trzeciego dnia walk, po przedarciu się grupy Gutmana na teren getta centralnego został mianowany dowódcą grupy patrolu i łączności. Po jedenastu dniach, kiedy powstańcom skończyła się amunicja, a oddziały niemieckie przestały wchodzić na teren getta, ostrzeliwały je jedynie z zewnątrz i dalsza walka przestała mieć sens, został wysłany przez Komendę ŻOB - u na aryjską stronę w celu zorganizowania oddziałom powstańczym wyjścia z getta. Wychodził z getta kanałami, nawiązał kontakt z zastępcą Anielewicza, Icchakiem Cukiermanem i razem próbowali uzyskać pomoc dla powstańców. W rezultacie 8 maja Kazik samodzielnie zorganizował powrót do getta, gdzie już nikogo nie znalazł. Po wykryciu bunkra Anielewicza niemal wszyscy znajdujący się w nim bojowcy popełnili samobójstwo. W drodze powrotnej na aryjską stronę spotkał w kanałach błąkającą się kilkudziesięcioosobową grupę Marka Edelmana. Zorganizował ich wyjście z kanału, ciężarówkę i transport poza Warszawę. Część tej grupy przyłączyła się do polskiej partyzantki. Kazik z kilkoma osobami został w Warszawie i do wybuchu powstania warszawskiego, pełnił funkcję łącznika i opiekuna ukrywających się grup ŻOB - u i innych w różnych miastach w Polsce. We wrześniu 1943 roku zorganizował np. wyprowadzenie ze spalonego getta i ulokowanie po aryjskiej stronie ukrywającej się od powstania grupy ok. dwudziestu Żydów. Był także oficerem operacyjnym Komendy ŻOB do zadań specjalnych, m. in. we współpracy z oddziałami AK w Krakowie i na terenie Generalnej Guberni starał się zorganizować powstania w obozach pracy w Płaszowie i Skarżysku - Kamiennej. Pierwszy tydzień powstania warszawskiego spędził w oddziale AK broniącym sądów, a po ewakuacji sądów przedostał się na Starówkę, gdzie walczył w oddziale AL. , któremu następnie zorganizował wyjście kanałami na Żoliborz. Jeszcze w 1944 roku w ramach pomocy ŻOB - u dla AL - u otrzymał misję przedarcia się przez linię frontu do Lublina i dostarczenia jakiegoś meldunku Władysławowi Gomułce. Misję wykonał. Wrócił do Warszawy i w 1945 roku wyjechał z Polski. Od roku 1946 mieszkał w Palestynie i późniejszym Izraelu.