Matka królów

Warszawa, początek lat 30. XX wieku. Łucja Król (Magda Teresa Wójcik), wdowa wychowująca czterech synów, mieszka w suterenie na Solcu. Jest w trudnej sytuacji finansowej. Sąsiad z tej samej kamienicy, doktor Wiktor Lewen (Zbigniew Zapasiewicz), proponuje jej sprzątanie mieszkania. Komisarz policji Jagosz (Andrzej Zaorski) obiecuje kobiecie duże pieniądze w zamian za informacje o pracodawcy, który jest komunistą żydowskiego pochodzenia. Kobieta zgadza się, lecz powiadamia o tym doktora. Niebawem Lewen trafia do więzienia. Wybucha II wojna światowa. Podczas okupacji jeden z synów Łucji, Zenon (Adam Ferency), zostaje wywieziony na roboty do Rzeszy, a dwaj inni, Roman (Krzysztof Zaleski) i Klemens (Bogusław Linda), walczą w organizacji podziemnej. W domu na Solcu schronienie znajduje poszukiwany przez gestapo Lewen. Rewanżuje się on Łucji, dokształcając Klemensa, jego dziewczynę Martę (Joanna Szczepkowska) i ich przyjaciela Koguta (Zbigniew Bielski). Niebawem Kogut zabija Niemca, który wdarł się do mieszkania Łucji i rozpoznał w Lewenie Żyda. Podczas tajnej akcji w niemieckiej kawiarni chłopak ginie, a współpracujący z nim Klemens zostaje aresztowany przez Niemców. Po wyzwoleniu Łucja opowiada się po stronie władz komunistycznych. Klemens zostaje aresztowany pod zarzutem współpracy z hitlerowcami. Najmłodszy syn Łucji, Stanisław (Michał Juszczakiewicz) potępia brata jako wroga ludu. Podobnie postępuje żona Klemensa, Marta. Zszokowana postawą bliskich matka zatrzymanego postanawia interweniować w jego sprawie u samego Bieruta. Jeden z najdojrzalszych filmów w dorobku Janusza Zaorskiego jest adaptacją powieści Kazimierza Brandysa. Otrzymał on kilka polskich i zagranicznych nagród, m.in. Grand Prix na FPFF w Gdyni oraz Srebrnego Niedźwiedzia podczas MFF w Berlinie.