Skarbiec sztuki Lubelszczyzny

Legenda mówi, że artysta podarował obraz jako votum dziękczynne za wyjście z choroby. Monumentalne dzieło, namalowane z rozmachem i artystyczną śmiałością, z historycznymi odniesieniami a nawet umieszczonym autoportretem malarza do dziś wzbudza zainteresowanie i zachwyt. Obraz olejny Leona Wyczółkowskiego Adoracja Chrystusa na Krzyżu umieszczony został w centralnej części ołtarza głównego w kościele Najświętszego Zbawiciela w Rykach. Dzieło namalowane zostało z dużym artystycznym rozmachem, śmiałymi pociągnięciami pędzla z grubymi impastami. Ciało Chrystusa przedstawiono jako rzeźbę o plastycznie modelowanym torsie, szczupłych rękach i nogach, z mocno napiętymi mięśniami. Wyczółkowski wzorował się na późnogotyckim krucyfiksie Wita Stwosza z roku 1496 z kościoła Mariackiego w Krakowie. Ukrzyżowanego Chrystusa na obrazie z Ryk adorują władcy Polski: Mieszko I, Bolesław Chrobry, Władysław Jagiełło i królowa Jadwiga. Po prawej stronie artysta namalował dostojników duchownych z patronami Polski: świętym Wojciechem i Stanisławem. Z prawej strony obrazu malarz umieścił swój autoportret w berecie i portret malarza Apoloniusza Kędzierskiego malującego tło obrazu. Za krucyfiksem i adorującymi postaciami rozciąga się widok na Kraków z kościołem Mariackim i zamkiem na Wawelu. W tle górnej połowy obrazu artysta ukazał niebieskie niebo z pasmami obłoków, a w dolnej części na pierwszym planie łąkę z kwiatami. Leon Wyczółkowski to jeden z najwybitniejszych malarzy w sztuce polskiej przełomu XIX i XX w. Losy jego rodziny związane są z Rykami i regionem. Wyczółkowski ukończył szkołę ludową w Kamionce koło Lublina, następnie uczęszczał do gimnazjum w Siedlcach i w Warszawie. Studia artystyczne rozpoczął w Warszawie. Wyczółkowski wiele podróżował po Europie. W Paryżu zetknął się z impresjonizmem. W początkach swojej kariery malował obrazy historyczno - rodzajowe, realistyczne portrety i popularne sceny salonowe. Leon Wyczółkowski chętnie wracał do miejsc związanych z dzieciństwem. To właśnie między innymi u dziadków Wyczółkowski odebrał staranne patriotyczne wychowanie. Sam artysta wielokrotnie o tym pisał w swoich wspomnieniach. Niektóre obrazy Wyczółkowski malował właśnie tutaj. Ostatni okres swojej twórczości Wyczółkowski poświęcił grafice. W roku 1918 przyjeżdża do Lublina. Jest zachwycony Starym miastem. Teka Lublin zostaje wydana rok później. Obraz Ukrzyżowania Jezusa w kościele Najświętszego Zbawiciela w Rykach ma swoją barwną historię. Namalowany w roku 1915 do kościoła trafia w środku wojennej zawieruchy. Z powstaniem obrazu związana jest też pewna legendaKościół Najświętszego Zbawiciela w Rykach wybudowano w latach 1908 - 1914 w stylu neogotyckim, dzięki staraniom księdza Jana Rozwadowskiego. Projektantem kościoła był Józef Pius DziekońskiŚwiątynia wybudowana jest na planie krzyża. Charakteryzuje się monumentalną bryłą I strzelista wieżą frontową. Obok ołtarza i obrazu Wyczółkowskiego, w wyposażeniu kościoła zwracają uwagę trzy siedemnastowieczne obrazy. Ojciec przyszłego króla był postacią niezwykle barwną. W bitwie pod Połtawą w roku 1709 ratuje życia królowi Szwecji Karolowi XII, którego zresztą był wielkim poplecznikiem. Jako dyplomata w Turcji obalił dwóch wezyrów, doporowadzając do wybuchu wojny turecko - rosyjskiej. Gorący zwolennik Stanisława Leszczyńskiego, w roku 1737 podpisuje jego elekcję. Ożeniony z Konstancja Czartoryską, wchodzi w skład familii I bierze czynny udział w reformatorskich zamierzeniach tego ugrupowania