Wielkie widowiska natury Odcinek 4 - Wielki przypływ

Streszczenie odcinka

(NATURE'S GREAT EVENTS. THE GREAT TIDE) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2009 Narracja: David Attenborough Zdjęcia: Martyn Colbeck Muzyka: Ben Salisbury W głębokich wodach u południowego krańca Afryki rozciąga się zasobne łowisko Basenu Agulhas. Żyją tu miliardy sardynek pacyficznych. Instynktowna mądrość podpowiada im, że w pojedynkę nie miałyby większych szans wobec zakusów licznych drapieżników. Dlatego gromadzą się w ogromne, liczące nieraz grubo ponad dwadzieścia kilometrów długości, ławice. Równie dużych próżno szukać w innych miejscach naszej planety. Latem sardynki mogą się czuć względnie bezpieczne. Ich zbiorowiska są tak rozproszone, że trudno je wytropić. Nawet delfiny długopyskie i głuptaki, specjalizujące się w polowaniach na te małe ryby, mają sporo problemów. Zimą wszakże sytuacja zmienia się diametralnie. Chłodne prądy oceaniczne znoszą wielkie ławice sardynek ku wybrzeżom. Ryby, uwięzione blisko brzegu w pasie zimnej wody (mogą żyć tylko w temperaturze do dwudziestu stopni Celsjusza), stają się łatwym łupem dla drapieżników. A te jak na zawołanie przybywają tu wówczas gromadnie, zarówno drogą wodną, jak i powietrzną. Nie mają wiele czasu. Jeżeli prądy wodne będą się nadal przesuwać, migracja sardynek nastąpi już za trzy miesiące. Przez ten czas zarówno głuptaki, jak i delfiny długopyskie muszą zdobyć wystarczający zapas pożywienia dla siebie i swoich młodych. Tymczasem konkurencja rośnie. Ku południowym wybrzeżom Afryki nadpływają bowiem płetwale Bryda, tajemnicze piętnastometrowe wieloryby, zdolne pochłonąć za jednym razem dziesięć tysięcy ryb. Zjawiają się też uchatki karłowate. Te jednak, w przeciwieństwie do reszty drapieżników, nie gardzą pulchnymi głuptakami. Zdarza się, że w ciągu jednego sezonu potrafią zabić około dziesięciu tysięcy tych ptaków. W ślad za uchatkami nadciągają tysiące rekinów: żarłaczy ciemnoskórych i miedzianych oraz tawroszy piaskowych. Rekiny, w przeciwieństwie do np. delfinów odważają się polować nawet w bardzo płytkiej wodzie. Pozornie sardynki nie mają żadnych szans, ale właśnie teraz najlepiej widać korzyść z gromadzenia się w bardzo liczne zbiorowości. Zarówno ogromna ilość ryb, jak i ich nagłe równoczesne zwroty łatwo dezorientują rekiny, pozwalając większości sardynkom ujść z życiem. Jednak nawet umknąwszy swym naturalnym nieprzyjaciołom, sardynki pacyficzne nadal nie mogą czuć się bezpiecznie. Czekają je bowiem jeszcze rybackie sieci. Dla wielu ryb to wyjątkowo smutny kres życia po tak długiej i niebezpiecznej wędrówce. Corocznej migracji sardynek towarzyszy bez wątpienia największe zgromadzenie drapieżników na naszej planecie. To bezsprzecznie jedno z największych i najefektowniejszych widowisk Natury kończy się równie szybko, jak zaczyna. Krótka zima dobiega końca i sardynki niesione głębinowymi prądami morskimi odpływają od afrykańskich wybrzeży. Następnie w sobie tylko znanym kierunku oddalają się płetwale Bryda, stada delfinów rozpraszają się, głuptaki odlatują na południe. U południowego krańca najcieplejszego kontynentu świata znowu nastaje spokój.