Kobiety w Powstaniu Warszawskim

"Choć kobiety stanowiły około 22 proc. uczestników powstania warszawskiego i były zaangażowane niemal we wszystkie sfery podziemnej działalności, (...) w podręcznikach szkolnych powstanki są całkowicie nieobecne, a w najważniejszychmonografiach pojawiają się zazwyczaj w rolach drugoplanowych, niewymagających przywoływania szczegółowych danych biograficznych" - pisze w swojej książce "Płeć powstania warszawskiego" Weronika Grzebalska. Marginalizacja kobiet w pamięci i historiografii ma swoje źródło już w samym powstaniu i sposobie, w jaki już wówczas były projektowane rolemęskie i kobiece. Bo nie da się ukryć, że żołnierz to miał jednak być mężczyzna. Ta rola była napisana dla mężczyzny, a kobiety obsadzano w rolach drugoplanowych i symbolicznych. One miały być przede wszystkim Polkami - patriotkami, które swoim zachowaniem reprezentują polskość, miały być lojalnymi towarzyszkami bojowników, pomocnicami wojska. W rozmaitych publikacjach dotyczących powstania warszawskiego zdarza się, że kobiety walczące z bronią w ręku określa się jako łączniczki lub sanitariuszki. Jedna z uczestniczek powstania figuruje w Wielkiej Encyklopedii Powstania Warszawskiego jako łączniczka, choć wypełniając formularz, na podstawie którego sporządzono notki biograficzne, wyraźnie zaznaczyła, że była strzelcem łączniczką i dołączyła potwierdzający to dokument. W innej książce o powstaniu, pod fotografią, do której pozuje, trzymając pistolet maszynowy, podpisana jest z kolei jako sanitariuszka.