O wolność i Boga

W programie historia baptystów w dwudziestoleciu międzywojennym. Reportaż pzybliża sylwetki działaczy niepodległościowych i społecznych. Pokazuje wartości, którymi kierowali się baptyści w II RP. Początek baptyzmu na rdzennych ziemiach polskich łączy się z datą 28 listopada 1858 roku, kiedy to wiejski nauczyciel Gotfryd Fryderyk Alf (1831 - 1898) ze wsi Adamów koło Pułtuska został wraz z grupą innych wierzących ochrzczony według porządku biblijnego. Koniec XIX wieku przyniósł powstanie wielu zborów m.in. w Kurówku koło Łasku, w Zezulinie koło Lublina, w Warszawie, Żyrardowie oraz Łodzi. Mimo silnych represji władz kościelnych i państwowych dynamicznie się rozwijał i przyciągał liczną wspólnotę ludzi wierzących. Lata I wojny światowej i walka o odzyskanie niepodległości pokazały zaangażowanie baptystów w sprawy niepodległościowe i społeczne. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zmieniło się położenie polskich baptystów. Konstytucja marcowa gwarantowała wszystkim wolność wyznania i sumienia. Zabrakło jednak akt wykonawczych wcielających w życie ustalenia ustawy zasadniczej i dlatego sytuacja prawna baptystów była zróżnicowana na ziemiach byłych zaborów. W 1921 roku odbyła się konferencja słowiańskich zborów, gdzie powołano Związek Słowiańskich Zborów Baptystycznych oraz otworzono seminarium teologiczne. W 1923 roku powstało Zjednoczenie Ewangelicznych Chrześcijan i Baptystów w Polsce zarejestrowane przez Ministerstwo Oświecenia Publicznego I Wyznań. W 1925 roku Związek Zborów Słowiańskich Baptystów w Polsce oraz Unia Zborów Baptystów Języka Niemieckiego w Polsce. Powstało wiele instytucji charytatywnych, np. sierociniec w Brześciu nad Bugiem, dom starców w Narewce, szpital w Łodzi. Od 1925 roku zaczęli wydawać również czasopismo kościelne Słowo Prawdy, jedno z najstarszych i do dziś istniejących pism konfesyjnych w Polsce. Baptyści rozwijali swoją działalność zwłaszcza w wiejskich środowiskach Wołynia, Polesia, Galicji Wschodniej, Białostocczyzny oraz Wileńszczyzny, zaś baptyści języka niemieckiego w okręgach: łódzkim i warszawskim oraz na Lubelszczyźnie. Przed wybuchem II wojny światowej ruch baptystyczny na ziemiach polskich liczył około 50 tys. wiernych.