Oddział do zadań specjalnych - "Parasol"

Późną wiosną 1943 r. cichociemny kpt. Adam Borys "Pług" otrzymał rozkaz zorganizowania oddziału dywersyjnego. Zwrócił się do kierownictwa Szarych Szeregów z prośbą o przekazanie mu do dyspozycji 75 harcerzy, i na przełomie lipca i sierpnia (przyjmuje się datę 1 sierpnia) 1943 roku jednostkę utworzono. W wyniku reorganizacji Grup Szturmowych Szarych Szeregów oddział przejął zadania Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych, czyli przede wszystkim wykonywanie wyroków śmierci wydanych przez Polskie Państwo Podziemne na głównych zbrodniarzy hitlerowskich. Pierwotnie oddział nosił kryptonim "Agat"(od Anty - Gestapo), następnie, zmieniono kryptonim oddziału na "Pegaz", co było skrótem słów "przeciw Gestapo". W wyniku kolejnej reorganizacji w maju 1944 przyjęto nazwę "Parasol". 7 września 1943 roku przeprowadzono pierwszy wyrok - na komendancie Pawiaka, Franzu Bürcklu. Akcja zakończyła się pełnym powodzeniem. Do najważniejszych zadań bojowych przeprowadzonych przez żołnierzy "Parasola" zalicza się Akcję Kutschera (1 lutego 1944 roku). Było to starannie zaplanowane przedsięwzięcie, mimo to zginęło podczas niego czterech żołnierzy Batalionu: "Lot", "Cichy", "Sokół" i "Juno". Podczas Powstania Warszawskiego batalion "Parasol" wszedł obok batalionu "Zośka" w skład zgrupowania Kedywu Komendy Głównej AK - "Radosław". W momencie mobilizacji (1 sierpnia 1944 roku) zadaniem Kedywu na Woli była osłona znajdującej się tam Komendy Głównej AK. 1 sierpnia 1993 roku, w 50 lat po utworzeniu Oddziału, odbyły się uroczystości rocznicowe. Wspominają żołnierze "Parasola": Tadeusz Chojko ps. "Bolec", Halina Dunin - Karwicka ps. "Janina", Stanisław Jastrzębski ps. "Kopeć", Danuta Kaczyńska ps. "Lena", Włodzimierz Malento ps. "Góral", Wiesław Raciborski ps. "Robert", Maria Stypułkowska - Chojecka ps. "Kama", Jerzy Zapadko ps. "Mirski". (www.mediakontakt.com.pl)