Psie głowy

Scenariusz spektaklu jest adaptacją wybitnej noweli Marka Nowakowskiego pod tym samym tytułem. Stereotypowa i powszechna sytuacja bytowania grupy "spragnionych" pod wiejskim sklepem daje okazję do głębokiego wglądu w duszę współczesnego polskiego plebejusza w okresie przemian społecznych i kulturowych przełomu tysiącleci. W grupie znajdziemy różne typy ludzkie - m.in. elokwentnego i błyskotliwego uwodziciela Kapucyna (Mariusz Bonaszewski) - byłego seminarzystę; starego, steranego życiem Kulawca (Jerzy Trela; zaiste z drewnianą nogą), siłą rzeczy pamiętającego najwięcej z najnowszej historii Polski; wiejskiego drobnomieszczanina Rosołowskiego (Jan Peszek); młodego osiłka Parafiańczyka (Eryk Lubos). Jednym z głównych bohaterów ich rozmów jest ktoś znajdujący się na przeciwnym biegunie drabiny społecznej - miejscowy bogacz zwany Milionerem, który w adaptacji w kilku scenach pojawi się in personam (Daniel Olbrychski). Ważną postacią jest także sklepowa, pani Anusia (Ewa Dałkowska). W ich nieśpiesznych pogwarkach spektakl pokazuje celny obraz współczesnych zmian w życiu polskiej prowincji, wspomnień z PRL i II wojny - przefiltrowanych przez pryzmat ludowej przypowieści, mitu, legendy, a niekiedy plotkarskiego wyolbrzymienia. Rozgrywki i zabiegi między bohaterami w celu zdobycia lub wyłudzenia pieniędzy na kolejną butelkę, podtekst erotyczny między Kapucynem a panią Anusią, napięcie między Milionerem a plebejuszami - wszystko to daje pole zniuansowanym grom psychologicznym. Wypity alkohol budzi niekiedy w bohaterach ducha nieokreślonego i niesprecyzowanego heroizmu i reminiscencje polskich przewag wojennych, co inscenizacyjnie zostało wykorzystane przez nawiązanie do teatru polskiego romantyzmu i Wyspiańskiego. Z kolei powrót trzeźwości i kaca pobudza do gorzkich i lapidarnych podsumowań własnego życia. Osobną zaletą wykorzystanej w spektaklu prozy Nowakowskiego jest niezwykle celne oddanie współczesnej prowincjonalnej polszczyzny w jej różnych - zależnie od bohatera - odcieniach.