Reformacja szwajcarska

Początek reformacji w Szwajcarii związany jest z działalnością Ulricha Zwingliego (1484 - 1531), duchownego, reformatora, humanisty. Urodził się w rodzinie rolniczej we wsi Wildhaus w opactwie Sankt Gallen. Jego przeznaczeniem był stan duchowny. Studiował w Wiedniu i Bazylei. Dzięki swym zdolnościom i walorom intelektualnym używany był do misji dyplomatycznych i politycznych. W 1504 r. przyjął święcenia kapłańskie, a w 1506 r. został proboszczem w Glarus. Będąc księdzem stykał się z nadużyciami w Kościele katolickim, na które się nie godził. Jako doskonały obserwator zwracał szczególną uwagę na życie wewnętrzne w Kościele. Jednocześnie życie duchownego łączył z gruntownymi studiami humanistycznymi i pogłębianiem znajomości Pisma Świętego. W latach 1513 - 1516 towarzyszył jako jałmużnik najemnym oddziałom szwajcarskim walczącym we Włoszech. Po powrocie do kraju stał się orędownikiem likwidacji kondotierskiej służby swych rodaków, uważał ją bowiem za poniżającą, niemoralną i wysoce szkodliwą dla kraju. To na skutek jego interwencji Rada Związku Szwajcarskiego podjęła decyzję wstrzymania wszelkiego werbunku i niezawierania żadnych przymierzy z obcymi państwami na okres 25 lat. Zwingli przystąpił równocześniedo radykalnej reformy Kościoła, w czym poparła go całkowicie Rada Miejska Zurychu. Pierwszym większym manifestem reformatora szwajcarskiego było ogłoszenie w sierpniu 1522 roku67 tez nowego wyznania (Apologeticus Architeles). Przeprowadzona przez niego w Zurychu reforma kościelna była znacznie bardziej radykalna niż Lutra. Uznawał Pismo Święte za jedyne źródło wiary. Z kościołów usunął wszystkie obrazy i ołtarze, za jedyną formę nabożeństwa uznał czytanie Biblii, kazania i udzielanie komunii pod obiema postaciami. Rada Miejska pod wpływem Zwingliego skasowała celibat duchowieństwa, wprowadziła język narodowy do nabożeństw i zabroniła odprawiania mszy. Rozszerzał swoją działalność, zdołał zorganizować podobne gminy wyznaniowe w Bazylei i Bernie, mimo sprzeciwu tamtejszego patrycjatu. W akcji tej pomocni mu byli jego gorliwi zwolennicy: Johan Hauszgen zwany Oecolampadius i Berthold Haller. Rosnące rozdźwięki między katolikami a protestantami szwajcarskimi doprowadziły do wybuchuwojny domowej. Zwingli zginął w bitwie pod Kappel 11 X 1531, a jego ciało poćwiartowano i spalono. Po śmierci Zwingliego pojawił się w Szwajcarii inny wybitny reformator, którego nauka zdobyła sobie największe uznanie spośród wszystkich odłamów protestantyzmu. Był nim Jan Kalwin (1509 - 1564).