Rigoletto

"Rigoletto" to opera w trzech aktach. Libretto napisał Francesco Maria Piave na podstawie dramatu "Król się bawi" autorstwa Victora Hugo. Muzykę do niej skomponował Giuseppe Verdi. Początkowo opera miała być zatytułowana "Klątwa", dopiero potem Verdi zmienił tytuł na Rigoletto. Prapremiera odbyła się w weneckim Gran Teatro La Fenice w 1851 r. Tytułowy Rigoletto to błazen na dworze księcia Mantui, młodzieńca lubującego się w romansach i balach. Młody i piękny książę uwodzi córkę hrabiego Monterano, który zjawia się na balu z żądaniem satysfakcji. Młodzieniec zachowuje się niehonorowo, drwi ze starego hrabiego i każe go uwięzić. Zrozpaczony Monterano rzuca klątwę na księcia Mantui, która jest zapowiedzią nieszczęśliwego finału. Jednocześnie garbaty błazen Rigoletto naigrywa się z hrabiego Ceprano, któremu książę uwiódł żonę. Upokorzony hrabia postanawia się zemścić na błaźnie i porwać dla księcia dziewczynę, która mieszka w tajemniczym domku na obrzeżach miasta. Ceprano podejrzewa, że jest to kochanka Rogoletta - jest to jednak jego córka, którą ojciec stara się ukryć przed złymi obyczajami otaczającego go świata. Ojciec nie może jednak zapobiec nieszczęściu - jego córka Gilda zakochuje się w przystojnym księciu, który podaje się jej za biednego studenta. Siepacze hrabiego Ceprano uprowadzają Gildę i umieszczają ją w sypialni księcia. Jej ojciec Rigoletto jest bezradnym obserwatorem pohańbienia swojej córki. Razem z uwięzionym hrabią Monterano poprzysięgają zemstę na okrutnym księciu uwodzicielu. Wynajmują płatnego mordercę Sparafucile, który ma zamordować księcia. Książę jednak akurat uwodzi siostrę płatnego zbója Magdalenę - ta prosi brata, aby oszczędził jej kochanka. Ten zgadza się pod warunkiem, że w zamian za to zamorduje kogoś innego i wypełni zlecenie, za które wziął już pieniądze. Wciąż kochająca księcia Gilda postanawia się poświęcić i puka do drzwi komnaty, w której znajduje się morderca. Kiedy Rigoletto widzi Sparafucile'a niosącego worek z ofiarą, wzbiera w nim dzikie uczucie triumfu. Nagle jednak słyszy radosny głos księcia i przerażony zagląda do worka - znajduje się tam jego córka wydająca ostatnie tchnienie. Przed śmiercią wyznaje ojcu, co uczyniła i dlaczego, co jeszcze bardziej wzmaga rozpacz Rigoletta. Krzyczy "Spełniło się przekleństwo" i pada bezwładnie obok martwego ciała córki. Tytułowy Rigoletto był postacią autentyczną, nazywał się Le Fleurial i zamieszkiwał pod Paryżem (w operze Paryż został zamieniony na włoską Mantuę). Był nadwornym błaznem królów Francji Ludwika XII i Franciszka I, zyskał sławę pod pseudonimem Trybuleta. Opera w reżyserii Jeana Pierre'a Ponnelle'a z 1982 r. zawierała gwiazdorską obsadę i odniosła wielki sukces. W roli księcia wystąpił legendarny włoski tenor Luciano Pavarotti, w rolę Gildy wcieliła się najlepsza słowacka śpiewaczka operowa wszech czasów Edita Gruberova (sopran koloraturowy). W tytułowej roli błazna możemy oglądać świetnego szwedzkiego barytona Ingvara Wixella.