Ryszard III

Spektakl znajduje się na liście Złotej Setki Teatru Telewizji. Historia Ryszarda III, ostatniego króla z dynastii Plantagenetów, panującego w latach 1483 - 85, jednego z najbardziej kontrowersyjnych władców Anglii. Dramat Szekspira powstał już za panowania następnej dynastii - nadejście epoki Tudorów sygnalizuje pojawienie się w finale Henryka VII. "Ryszard III", napisany ok. 1592 r., wraz z trylogią "Henryk VI" otwiera serię Szekspirowskich kronik historycznych i należy do najwcześniejszego zespołu sztuk. Historycy epoki opisali Ryszarda III jako przebiegłego gracza politycznego, pozbawionego skrupułów w rządzeniu i szaleńczo odważnego w walce, demagoga chętnie dającego popisy niezwyciężonej dialektyki. Szekspir utrwalił taki właśnie wizerunek - osoby bezwzględnej, którą pcha do działania ambicja i zdobycie władzy, a także chęć powetowania sobie krzywd doznanych od natury i ludzi. Świat widzi w księciu człowieka ułomnego i brzydkiego, to rodzi w kalece poczucie odrzucenia, osamotnienia, całkowitego braku więzi emocjonalnych z otoczeniem. Staje się zimny i wyrachowany, lecz jego chęć wywyższenia się ponad wszystkich w znacznej mierze wynika z kompleksu niższości i pogardy dla samego siebie. Ryszard jest świadom własnej przewagi nad ludźmi ze swego otoczenia, ma wielki umysł, niespożytą energię, żelazną wolę. Podejmuje walkę, gotów zmierzyć się ze światem, a nawet z odwiecznym boskim prawem. Zamierza wygrać, odrzucając wszelkie normy. (... ) Ryszard, książę Gloster, jest tak szpetny, że "nawet psy wyją, gdy kuśtykając koło nich przechodzi". Człowiek odepchnięty przez innych, z premedytacją postanawia zostać łajdakiem. Planuje szereg intryg, które doprowadzają do uwięzienia i zamordowania księcia Clarence'a, a następnie do śmierci drugiego brata, króla Edwarda IV. Mianowany regentem za małoletniego EdwardaV, postanawia poślubić piękną lady Annę. Wszyscy wokół go nienawidzą. Książę Gloster, górujący nad otoczeniem inteligencją i zdolnością wpływania na ludzi, rozpoczyna usianą nowymi ofiarami, bezwzględną walkę o tron.